همه چیز درباره پنجره دوجداره | روش نگهداری، مزایا و قطعات تشکیل دهنده
پنجره در بنای یک ساختمان هم از حیث زیبایی و هم از حیث کارایی نقش بسیار مهمی دارد. بخش زیادی از نمای داخلی و خارجی ساختمان به شکل و شمایل پنجرهها بستگی دارد و همچنین پل ارتباطی فضای داخلی ساختمان با محیط بیرون است. از این جهت کیفیت ساخت و مواد به کار رفته در آن بسیار حائز اهمیت است. این روزها کمتر کسی به سراغ پنجرههای معمولی میرود؛ حتی در ساختمانهای قدیمی هم – مخصوصا در شهرهای شلوغ و پر ازدحام – پنجرههای دوجداره را جایگزین میکنند تا از مزیتهای چشمگیر آن بهرهمند شوند.
مزایای پنجره دوجداره
ویژگیهای منحصر به فردی که در این سری از پنجرهها قرار دارد به چند مورد محدود ختم نمیشود؛ بلکه مجموعه کامل و بینظیری است که استفاده از آن از هر نظر برای شما به صرفه است. مهمترین مزایایی که در این وسیله دیده میشود از این قبیل هستند:
عایق صوتی
یکی از مشکلاتی که ساکنین ساختمانهای قدیمی اغلب اوقات با آن مواجه هستند سر و صدای محیط بیرون است که آرامش آنها را از بین میبرد . به همین دلیل است که اکثر مواقع، پنجرههای قدیمی را با پنجرههای جدید تعویض میکنند. این شیشهها به خاطر بکار رفتن دو لایه مجرا با فاصله استاندارد حتی در شلوغترین و پرجمعیتترین مناطق هم از ورود صدا به داخل خانه جلوگیری میکنند.
عایق حرارتی و جلوگیری از اتلاف انرژی
همانطور که گفته شد این شیشهها با فاصله مناسبی کنار هم قرار میگیرند؛ اما این مسئله به تنهاییی تاثیراری ندارد و نکته مهم این است که فضای بین دو لایه، با میزان مناسبی از گاز آرگون پر شود. گاز آرگون باعث میشود هوای بیرون به داخل راه پیدا نکند؛ در نتیجه به خوبی نقش یک عایق حرارتی را ایفا میکند و تا حد زیادی فضای داخل خانه را متعادل میکند. این مسئله کاهش اتلاف انرژی را در پی دارد. زمانی که هوای سرد یا گرم محیط به داخل منزل راه پیدا نکند، شما کمتر از وسایل سرمایشی یا گرمایشی استفاده میکنید و سوخت و انرژی کمتری هدر میرود. این یعنی هزینه کمتر برای شما و آسیب کمتر برای محیط زیست.
جلوگیری از ورود آلودگی و اشعه ماوراء بنفش
یکی از بزرگترین معضلاتی که ساکنان شهرهای بزرگ را تهدید میکند آلودگی هوا و عواقب آن است که روز به روز هم بیشتر میشود. کودکان، افراد مسن، بیماران و … هر روز با این مسئله موجهاند و اگر این سموم و آلودگی در محیط خانه هم وجود داشته باشد همه این مشکلات و بیماریها دوچندان میشود. حسن استفاده از این محصول این است که مانع ورود گرد و خاک، آلودگی و اشعه فرابنفش میشود و محیط را برای افراد، سالمتر میکند.
وزن کم و مقاومت بالا
این نوع پنجره علیرغم سبک بودن، مقاومت بسیار زیادی دارد و به راحتی آسیب نمیبیند، ظاهرش تغییر نمیکند و کاراییاش را از دست نمیدهد. به همین خاطر است که در مناطق زلزلهخیز توصیه میشود از این مدل استفاده شود. علاوه بر اینها اشتعال پذیر نیستند و در برابر مواد شیمیایی و اسیدی مقاومت دارند و نمیپوسند.
سازگار با انواع آب و هوا
شرایط آب و هوایی محدودیتی برای استفاده از شیشه دوجداره ایجاد نمیکند و در هر محیطی میتوانید آنها را برای منزل، ویلا یا محل کار خود انتخاب کنید. همچنین از جمله خوبیهای آن این است که از نفوذ آب به داخل جلوگیری میکند؛ پس فرقی نمیکند در منطقهای گرم و آفتابی هستید یا منطقهای پر بارش؛ این پنجرهها قطعا به کارتان میآیند.
مقرون به صرفه
همه مواردی که تا الآن به آنها اشاره شد در نهایت باعث میشود شما با حداقل هزینه، بهترین کیفیت را در اختیار داشته باشید. رسیدگی آسان، مقاومت بالا، سازگاری با محیط، جلوگیری از اتلاف انرژی و … از نظر اقتصادی، این محصول را به شدت به صرفه میکند.
قیمت پنجره دوجداره
اگر بخواهید قبل از خرید براورد هزینه داشته باشید باید به فاکتورهایی مثل تعداد لنگه و متراژ مدنظر توجه کنید. باقی مواردی که باید درنظر داشته باشید از این قرار است:
مواد تشکیل دهنده
کیفیت اجزای تشکیل دهنده محصولی که قصد خرید آن را دارید تاثیر مستقیم روی قیمت آن دارد. این مسئله صرفا به بخش اصلی یعنی دو لایه شیشه محدود نمیود و اجزای جانبی مثل نوع چسب، درزگیر، ماده جاذب رطوبت و … نیز در این قیمتگذاری تاثیر مستقیم دارند.
شیشه به کار رفته
شیشههای مصرفی در یک ساختمان میتوانند تفاوتهایی با همدیگر داشته باشند. این تفاوتها به ویژگیهای مختلفی مثل میزان ضخامت، میزان شفافیت، رنگی بودن یا نبودن آنها مربوط میشود. علاوه بر اینها نوعی از شیشهها هستند که اصطلاحا به آنها «Low-E» میگویند و در آنها نانو لایههای سرامیکی یا فلزی به کار رفته که باعث میشود بخشی از انرژی در اثر برخورد با آنها بازتاب شود و به محیط داخلی ورود نکند.
انواع شیشه کنترل کننده انرژی یا کم گسیل (Low-E)
مهمترین فاکتوری که برای استفاده از Low-Eها باید در نظر بگیرید سردسیر یا گرمسیر بودن محیط است. به طور کلی آنها در دو نوع «U-value» و «SHGC» تولید میشوند:
- U-value: معیاری است که روی میزان افت گرما تمرکز میکند. به عبارت دیگر هرچه U-value کمتر باشد، میزان انرژی حاصل از تابش، کمتر به داخل نفوذ میکند.
- SHGC: میزان انرژی دریافتی را نشان میدهد؛ یعنی هرچه این مقدار بالاتر باشد، انرژی بیشتری به داخل نفوذ میکند.
اعتبار برند، ضمانت محصول
شرکتها و فروشگاههای مختلفی هستند که در این حوزه محصولات خود را در اختیار شما میگذارند. هرچه اعتبار این فروشگاهها بیشتر باشد و محصولات باکیفیتتری ارائه دهند هزینه بیشتری از شما دریافتکنند. البته این را هم در نظر داشته باشید که برندهای شناختهشده، گارانتی معتبرتر و خدمات بهتری به شما ارائه میکنند.
هزینه نصب
میزان هزینهای که پرداخت میکنید، علاوه بر کالایی که خریداری میکنید به خدمات نصب آن هم مربوط میشود. نصب این پنجرهها فقط باید به دست افراد متخصص انجام بگیرد؛ در غیر این صورت ممکن است جزئیات کافی در آن رعایت نشود و عملکرد آن دچار مشکل شود.
جنس بدنه
قالب و بدنه پنجره از جنسهای مختلفی تولید میشود که شیشههای دوجداره روی هرکدام از آنها میتوانند قرار بگیرند اما عملکرد و کیفیت یکسانی را ارائه نمیدهند. متریالهایی از قبیل چوب یا آهن، هرچند کارایی دارند اما انتخاب چندان ایدهآلی نیستند زیرا شیشههای دو لایه بین آنها نمیتوانند از ورود صدا، آلودگی و جریان هوا جلوگیری کنند.
بهترین جنسی که میتوانید انتخاب کنید، یو پی وی سی (UPVC) و پی وی سی (PVC) است و علاوه بر آنها آلومینیوم ترمال بریک نیز کیفیت خیلی خوبی را ارائه میکند و در سالهای اخیر بسیار پرکاربرد شده.
پروفیل پی وی سی (PVC) چیست؟
پی وی سی (Poly Vinly Chloride) پلیمری شبیه به پلاستیک است که ضخامت بیشتری دارد و مقاومتر از پلاستیک معمولی است؛ به همین خاطر در حوزههای مختلف کارایی دارد اما مهمترین کاربرد آن در حوزه ساخت و ساز است. این پروفیلها به راحتی برش میخورند و انعطاف بالایی دارند؛ در نتیجه جایگزین خوبی برای نمونههای فلزی هستند ویژگیهای زیادی از جمله مقاومت بالا، سطح براق و صاف، اشتعال ناپذیری، سبکی و شکلپذیری، باعث شده این متریال به طور گسترده در فعالیتهای ساختمانی استفاده شوند.
یو پی وی سی (UPVC) چیست؟
unplasticized polyvinyl chloride نسل جدید پروفیل پی وی سی است که ساختار مشابهی دارد اما ماده اصلی تشکیل دهنده آن غیر پلاستیکی است؛ یعنی از نفت خام و سدیم کلرید و ترکیب چند ماده دیگر بوجود آمده و کیفیت بهتری را در مقایسه با نسل قبلی خود ارائه میکند. این متریال به جایگزین منعطفتر و سبکتری تبدیل شد که خیلی زود توانست روی بازار تسلط پیدا کند.
یکی از ویژگیهایی که برای انتخاب یک پنجره باید به آن توجه کنیم شرایط آب و هوایی و میزان تابش خورشید در آن منطقه است؛ چرا که تابش نور به مرور زمان باعث رنگ پریدگی و تغییر ظاهر میشوند. استفاده از پروفیل یو پی وی سی از آنجا که مقاومت بیشتری در مقابل نور خورشید دارد، هم عمر و کارایی محصول را ارتقا میدهد و هم از لحاظ اقتصادی مناسبتر است.
آلومینیوم ترمال بریک چیست؟
آلومینیوم ترمال بریک (شکست حرارتی) نسخه ارتقا یافته آلومینیوم معمولی است که در آن عایقی از جنس پلی آمید به کار رفته تا در برابر ورود جریان هوا مقاومت بالاتری داشته باشد. اگر به هر دلیل نمیخواهید برای پنجرههای دوجداره خود به سراغ پروفیل «pvc» و «upvc» بروید، آلومینیوم ترمال بریک بهترین گزینه است.
انواع پنجره دوجداره
این پنجرهها از لحاظ ظاهری و شیوه باز و بسته شدن به انواع مختلفی تقسیم میشوند. در کارایی اصلی مدلهای مختلف، تفاوت خاصی وجود ندارد اما زمان طراحی یا سفارش، علاوه بر زیبایی و تناسب با کلیت ساختمان، باید مقدار فضای خالی اطراف آن را درنظر بگیرید تا جا برای باز و بسته شدن، به قدر کافی وجود داشته باشد.
کشویی
این مدل برای فضاهایی که چندان بزرگ نیستند بسیار مناسب است؛ چراکه به صورت ریلی روی یک مسیر افقی حرکت میکند و مثل نمونههای لولایی به فضایی برای باز و بسته شدن نیاز ندارد. نمونههای کشویی در دو نوع تک ریل (مونوریل) و جفت ریل تولید میشوند.
در مدل تک ریل، یکی از لنگهها ثابت است و تنها لنگه دیگر روی ریل حرکت میکند. مدل جفت ریل هم از دو لنگه ایجاد شده با این تفاوت که لنگه ثابتی در آن وجود ندارد و هرکدام روی ریل مخصوص خودشان حرکت میکنند.
لولایی
استفاده از این پنجره بسیار رایج است و مدلهای مختلف آن را همهجا میتوان دید. مدل اول لولایی تک حالته است که تنها روی محور عمودی باز و بسته میشود و میتواند یک یا دو لنگه داشته باشد. در نمونههای دو لنگه عملکرد لنگهها با همدیگر تداخل ندارد و هرکدام از آنها دستگیره جداگانه خودشان را دارند. همچنین با باز شدن لنگهها، مولیون ثابت میماند.
دو جداره دو طرف بازشو (دو حالته)
این مدل هم به وسیله لولا باز و بسته میشود؛ با این تفاوت که هم روی محور افقی حرکت میکند و هم عمودی. در حالت عادی، این وسیله از لولاهای کناری باز میشود؛ اما با بالا دادن دستگیره میتوانید آن را از جهت عمودی هم باز و بسته کنید. در این مدل یراق آلات محکمی استفاده میشود که به لحاظ امنیتی بسیار قابل اطمینان هستند.
فرانسوی با مولیون متحرک
در این مدل تنها یک دستگیره وجود دارد و با باز شدن یک لنگه، لنگه دیگر و مولیون هم باز میشوند؛ درنتیجه منظره بیرون به طور کاملا یکدست قابل مشاهده است. قدمت ساخت این مدل به دوره رنسانس در فرانسه برمیگردد و با تغییر و تحول در سبک معماری آن زمان، استفاده از این پنجره که اصولا در ابعاد بزرگ و قدی ساخته میشد رواج پیدا کرد.
فولکس واگنی
این مدل ترکیبی از پنجره لولایی و کشویی است؛ یعنی عایق بندی آن مشابه نمونههای لولایی است اما کار کردن با آن مثل نمونههای ریلی ساده است. به عبارت دیگر نحوه باز شدن آن مثل در اتومبیل فولکس واگن است که در آن ابتدا کمی عقب میآید، در ریل قرار میگیرد و بعد به صورت کشویی حرکت میکند.
آکاردئونی (Folding)
این پنجرهها از 2 تا 7 پانل جداگانه تشکیل میشود که روی یک غلتک نصب میشوند و زمان باز شدن، پانلها مثل آکاردئون به یک سمت کشیده میشوند و با نظم خاصی روی همدیگر قرار میگیرند تا فضای کمتری را اشغال کنند.
کمانی
استفاده از مدل کمانی به خاطر قوسی که در نمای بیرونی ساختمان ایجاد میکند در معماریهای چند سال اخیر بسیار گسترش یافت. به طور کلی این نوع پنجره سه مزیت اساسی دارد. زیبایی، دریافت نور بیشتر و تهویه هوای مطلوب. اگر قصد دارید در ساختمان خود از این مدل استفاده کنید بهتر است بدانید که آنها با تعداد لنگههای متنوعی در بازار موجود هستند که بسته به فضای خود میتوانید بهترین گزینه را انتخاب کنید. همچنین در جریان باشید که هرچه تعداد لنگهها بالاتر باشد، تهویه هوا مطلوبتر است.
محوری
این پنجرهها به پنجرههای اروپایی معروفند و دارای دو لولا در جهتهای مقابل هستند که باعث میشود از بالا و پایین یا چپ و راست باز شوند و 180 درجه چرخش داشته باشند. علاوه بر ظاهر خاص و متفاوت مزیت دیگری که در آنها وجود دارد تمیز کردن آسانشان است. از آنجا که این مدل قابلیت چرخش 180 درجه دارد، خیلی راحت میشود هر دو طرف آن را از داخل تمیز کرد. با همه اینها در مقایسه با مدلهای دیگر کاربرد کمتری دارد و بیشتر در معماریهای خاص و لوکس از آن استفاده میشود.
سقفی
این پنجرهها در معماریهای خاص یا طراحی اتاقهای کم نور و نه چندان بزرگ کاربرد دارند. نمونههای ثابت آن صرفا برای دریافت نور نصب میشوند اما نمونههای متحرک در تهویه محیط نیز تاثیر دارند. همچنین باز و بسته شدن این پنحرهها میتواند شکلهای مختلفی داشته باشد؛ از جمله محوری، کشویی، بازشوی تک حالته و … .
اجزا و قطعات شیشه دو جداره
مهمترین کارایی شیشه در ساختمان پنجره، دریافت نور خورشید و ایجاد امکان ارتباط چشمی با محیط اطراف است؛ اما این به این معنی نیست که هر نوع شیشهای برای این کار مناسب باشد. این روزها شیشه های تک جداره کمتر در ساختمان پنجرهها استفاده میشوند چرا عایق صوتی و حرارتی مناسبی نیستند؛ درنتیجه شیشه های چند جداره جای آنها را گرفتهاند. یک شیشه دو جداره از بخشهای مختلفی تشکیل میشود:
شیشه مسطح (Flat)
پنجره دوجداره از کنار هم قرار گرفتن دو لایه شیشه مسطح مجزا تشکیل شده که ضخامت آنها میتواند با همدیگر متفاوت باشد. ضخامت استاندارد هر کدام از آنها بین 4 ای 6 میلیمتر و فاصله میانی آنها حداقل 8 میلیمتر است. هرچه فاصله میانی بیشتر باشد، کیفیت محصول هم افزایش پیدا میکند.
جدا کننده (Spacer)
جدا کننده، پروفیلی آلومینیومی و ذوزنقهای شکل است که فضای داخلی آن خالی است و در اصل ایجاد کننده همان فاصله میانی بین دو لایه است. ضخامت این قطعه معمولا 6 الی 16 میلیمتر است. این وسیله باید انعطافپذیر باشد و بتواند وزن لایهها را تحمل کند. همچنین جنس آن باید به گونهای باشد که در برابر آسیب، خوردگی و پوسیدگی مقاوم باشد؛ به همین خاطر است که برای ساخت آن به سراغ آلومینیوم میروند.
چسب
پر شدن فضای خالی و اتصال لایهها با استفاده از چسب صورت میگیرد. اگر درزگیری به صورت کامل و اصولی اتفاق نیفتد موجب نشت و خروج گاز آرگون میشود و در پی آن پنجره، خاصیت عایقی خود را از دست میدهد و به مرور زمان دچار بخارزدگی میشود. در اصل این مرحله از دو بخش تشکیل میشود:
چسب کاری اولیه: در آن چسب بوتیل در دمایی مشخص روی جدا کننده تزریق میشود.
چسب کاری ثانویه: برای حاشیههای اسپیسر که با شیشه تماس دارد به کار میرود. در این مرحله از چسب دو جزئی یا پلیسولفاد استفاده میشود.
درزگیر
نوار درزبند لاستیکی است که کمک میکند پنجره به خاطر باز و بستهشدن مداوم کمتر دچار استهلاک شود و از طرف دیگر ورود جریان هوا، آلودگی و سر و صدا را کاهش میدهد. جنس و کیفیت درزگیر اهمیت زیادی دارد؛ زیرا نمونههای نامرغوب آن به مرور زمان آسیب میبینند و توسط اشعه فرابنفش، دچار پوسیدگی میشوند و از عمر و عملکرد آنها کاسته میشود.
رطوبت گیر یا سیلیکاژل
پر شدن فضای میانی با گاز آرگون به این معنا است که با سرد شدن هوا، رطوبت به شکل قطرات ریز آب، خودش را نشان میدهد. مسئله اصلی اینجا است که هیچ دسترسیای به آن قسمت وجود ندارد؛ بنابراین به مرور زمان شیشه کیفیتش را از دست میدهد و کدر میشود. برای رفع این مشکل از رطوبت گیر استفاده میشود. حجم مصرف رطوبتگیر به ابعاد و اندازه پنجره بستگی دارد. با یک تکان دادن ساده و شنیدن صدایی شبیه خرده شیشه میتوانیم متوجه شویم که در وسیلهای که خریداری کردهایم، سیلیکاژل به کار رفته.
گاز آرگون
فضای خالیای که با استفاده از جداکننده میانی ایجاد شده بود توسط گاز آرگون پر میشود. این گاز بدون بو و غیر قابل اشتعال است و از آنجا که مولکولهای آن تراکم چندانی ندارند گزینه خوبی برای این کار هستند. در اصل همین گاز است که نقش عایق را در پنجرههای چند لایه ایفا میکند.
نحوه عملکرد این گار به این شکل است که انرژی سرمایشی یا گرمایشی از لایه بیرونی عبور میکند؛ اما گاز آرگون اجازه نمیدهد این انرژی به جداره داخلی برسد؛ درنتیجه انرژی مجددا به سمت قسمت بیرونی منعکس میشود. اگر جداره درونی پنجره شما دچار تغییر دمای شدید میشود به این معناست که گاز آرگون به بیرون نشت کرده و علنا خاصیت عایق بودن از بین رفته. با سه روش میتوانید تشخیص دهید که فضای میانی، با گاز آرگون پر شده است:
- وجود سوپاپ تزریق گاز آرگون
- اختلاف دمای جداره داخلی و خارجی
- بخار نکردن داخل شیشه در فصلهای سرد و پر بارش
اگر در ساخت یک پنجره، گاز آرگون استفاده نشده باشد، به خاطر وجود رطوبتگیر ممکن است ماههای اول، بین شیشهها بخار دیده نشود؛ اما به مرور عملکرد رطوبتگیر ضعیف میشود و بخار، خودش را نشان میدهد.
نکات خرید
برای خرید یک پنجره مناسب و باکیفیت علاوه بر ظاهر و تناسب با طراحی کلی بنا، باید معیارهای دیگری را نیز در نظر بگیرید. با توجه کردن به این اصول و معیارها قاعدتا هزینه اولیهای که پرداخت میکنید نسبتا زیاد خواهد بود؛ اما قطعا مدتها مجبور به پرداخت هزینه تعویض و تعمیر نخواهید شد.
- ضخامت کافی شیشه
- ضخامت کافی فاصله میانی
- مشخص بودن محل تزریق گاز
- نداشتن تیزی و ترک در لبهها
- تزریق کافی و اصولی چسب
- نبودن حباب در قسمتی که چسب تزریق شدهکیفیت و ضخامت درزگیر
- کیفیت مناسب، طراحی زیبا، مقاومت و میزان تحمل وزن یراقآلات
- انتخاب پروفیل مناسب با شرایط آب و هوایی
- کسب اطمینان از گالوانیزه مناسب (آغشته شدن به روی مذاب) در پروفیل یو پی وی سی
- جنس و ضخامت پروفیل و مقاومت آن در برابر تغییر شکل و تغییر رنگ
- برش صنعتی و غیر دستی
چرا پنجره دوجداره صنعتی بهتر از دستی است؟
پنجرههای صنعتی در مقایسه با نمونههایی که به صورت دستی ساخته میشوند دارای برش و مونتاژ اصولی و دقیقی هستند و هیچگونه خطایی در اندازهگیری آنها صورت نمیگیرد. همچنین ممکن است تیزی و زاویه لبهها در شیشههای دستی به طور کامل گرفته نشود.
علاوه بر همه اینها چسبندگی ضعیف و عدم یکنواختی در عایق را هم در تولید دستی نباید از یاد ببریم؛ زیرا این مسئله باعث نشت گاز و ایجاد بخار در قسمت میانی میشود. همه اینها باعث میشود برای یک انتخاب اصولی و مطمئن به سراغ محصولاتی برویم که در کارخانهها با تجهیزات صنعتی تولید میشوند.
شرایط نگهداری
تمیز کردن و شستوشوی پنجره دوجداره اصلا سخت نیست و نیاز به رسیدگی پیچیده و زمانبری ندارد. فقط کافی است یک سری اصول ابتدایی و ساده را رعایت کنید تا پنجره سالیان سال برای شما کار کند و آسیب نبیند. این اصول عبارنتد از:
- درزگیری دقیق با نوارهای باکیفیت
- نصب اولیه توسط افراد متخصص
- رگلاژ یراقآلات به روش اصولی
- روغنکاری لولا، قفل و دستگیره برای عملکرد بهتر
پنجرههای دوجداره سالهای زیادی است که به عضو جدا نشدنی ساختمانسازی در شهرهای مختلف تبدیل شدهاند. ویژگیهای زیادی از جمله جلوگیری از ورود آلودگی و سر و صدا، هدر رفت انرژی، سازگاری با هر نوع آب و هوا، مقاومت بالا و … آنها را به انتخاب اول طراحان ساختمانی تبدیل کرده. همچنین این محصولات در شکل و انواع متفاوتی تولید میشوند؛ به طوری که میتوانند برای بناهای مختلف در محلات گوناگون کارایی داشته باشند. با رعایت یک سری نکات در هنگام خرید، مثل توجه به جنس پروفیل، وجود گاز آرگون، رطوبتگیر و … میتوانید سالیان طولانی بدون مشکل خاصی از آن استفاده کنید.