مصالح ساختمانی چیست؟ | انواع مصالح ساختمانی و کاربرد آنها | راهنمای کامل و جامع

مصالح ساختمانی به موادی گفته می‌شود که برای ساختمان‌ سازی و ساخت و ساز استفاده می‌شوند. این مواد به دو دسته اصلی تقسیم می‌شوند: مصالح سخت و مصالح نرم. مصالح سخت شامل مواد ساختمانی سخت مانند بتن، فولاد، سیمان، آجر، سفال، سنگ، شیشه و سنگ آهک هستند. این مواد در بسیاری از اجزای ساختمان مورد استفاده قرار می‌گیرند از جمله دیوارها، سقف، کف، پل‌ها، تیرهای بلند، پایه‌های سازه‌ای و فضای باز.

مصالح نرم شامل موادی مانند چوب، مواد پلاستیکی، الیاف شیشه‌ای، سیمان فیبری و عایق‌های حرارتی هستند. این مواد در بسیاری از بخش‌های ساختمان مانند سقف‌های چوبی، پنجره‌ها، در های داخلی و خارجی، میز‌ ها، صندلی‌ها و میزهای مطالعه استفاده می‌شوند.

به طور کلی، مصالح ساختمانی یکی از عناصر اساسی در ساخت و ساز هستند و بدون آنها احداث ساختمان‌های ماندگار و پایدار ممکن نیست. علاوه بر این، در صنعت ساختمان، استفاده از مصالح ساختمانی مناسب و با کیفیت بسیار حائز اهمیت است و می‌تواند برای بهبود کیفیت ساختمان‌ها، صرفه‌جویی در مصرف انرژی و کاهش هزینه‌های تعمیر و نگهداری بسیار مفید باشد.

مصالح ساختمانی برای ساخت و ساز ساختمان‌های ماندگار و پایدار بسیار حائز اهمیت هستند. با توجه به این که ساختمان‌ها باید در برابر عوامل طبیعی مانند باد، باران، سیلاب، زلزله و… مقاوم باشند، استفاده از مصالح ساختمانی مناسب و با کیفیت از اهمیت بسزایی برخوردار است. این مواد باید در برابر عوامل زیستی و شیمیایی مانند حشرات، قارچ، میکروب‌ها و آتش نیز مقاوم باشند.

در صنعت ساختمان، استفاده از مصالح ساختمانی با کیفیت می‌تواند بهبود کیفیت ساختمان‌ها، صرفه‌جویی در مصرف انرژی، کاهش هزینه‌های تعمیر و نگهداری و افزایش عمر مفید ساختمان‌ها را به دنبال داشته باشد. از سوی دیگر، استفاده از مصالح ساختمانی نامناسب و با کیفیت پایین می‌تواند منجر به عیوب ساختمانی، ضعف در سازه‌های بتنی و فلزی، ایجاد رطوبت و گرمای زیاد در داخل ساختمان و خطراتی نظیر سقوط سازه و حوادث آتش سوزی شود.

به طور کلی، استفاده از مصالح ساختمانی با کیفیت و مطابق با استانداردهای ملی و بین‌المللی، می‌تواند برای ساختمان‌سازان، مهندسان و معماران در ساخت ساختمان‌های ایمن و پایدار بسیار مفید باشد.

در این مقاله از وب سایت بیسود قصد داریم به معرفی جامع مصالح ساختمانی بپردازیم و این مطلب را به یک مرجع تخصصی در زمینه معرفی عمومی ابزارآلات ساختمانی و شناخت مصالح ساختمانی تبدیل کنیم. بررسی مختصری از اینکه مصالح ساختمانی چیست و همچنین اینکه تاریخچه مصالح ساختمانی چه بوده است. همچنین به مواردی مانند آشنایی با انواع مصالح ساختمانی، کاربرد مصالح ساختمانی در پروژه های مختلف، روش جستجوی مناسب‌ترین و بهترین فروشنده مصالح ساختمانی در ایران و … بپردازیم.

تاریخچه ساخت و ساز

ساخت و ساز به عنوان یکی از مهمترین فعالیت‌های انسانی، از دوران باستان شروع شده است. از آنجا که انسان ابتدا در غارها زندگی می کرد، احتمالاً اولین سازه‌های ساخت و ساز به شکل غارهای کنده و ساختمان‌های ساده از چوب و سنگ بوده است.

در تاریخ، اهمیت ساخت و ساز به شدت افزایش یافته و همزمان با پیشرفت فناوری و دانش، سبک‌ها و روش‌های مختلف ساختمانی نیز تغییر کرده است. در دوران باستان، ساختمان‌های ساده و بدون پنجره و درهای بزرگ ساخته می‌شدند. اما با پیشرفت فناوری، ساختمان‌های بلند و با پنجره‌های بزرگ تراکم بیشتری در شهرها را به دنبال داشته است.

از قرن نوزدهم، سبک معماری مدرن شکل گرفته و از مصالح جدیدی مانند بتن، فولاد و شیشه استفاده شده است. امروزه، با پیشرفت فناوری و روش‌های جدید ساختمانی، مصالح و تکنولوژی‌های متنوعی مانند سازه‌های فوق بلند، سیستم‌های سرمایش و گرمایش و البته سیستم‌های هوشمند در ساختمان‌ها به کار گرفته می‌شود.

اولین سازنده مصالح ساختمانی

در تاریخ انسانی، اولین سازندگان مصالح ساختمانی را نمی‌توان به طور دقیق مشخص کرد. اما به طور کلی می‌توان گفت که اولین سازندگان مصالح ساختمانی، انسان‌های باستانی بودند که از موادی مانند سنگ، خاک، چوب، پوست حیوانات، گل و خشت برای ساختمان‌های خود استفاده می‌کردند.

یکی از قدیمی‌ترین مصالح ساختمانی در جهان، سنگ است که از آن در ساخت ساختمان‌های باستانی مانند هرم‌های مصر و برج‌های آزتک استفاده شده است. همچنین در دوران باستان، چوب و خشت نیز به عنوان مصالح ساختمانی استفاده می‌شدند.

در طول تاریخ، با پیشرفت فناوری و دانش، مصالح ساختمانی به شکل‌های متنوعی تغییر کردند. در دوران صنعتی، بتن و فولاد به عنوان مصالح ساختمانی معرفی شدند و امروزه از مصالحی مانند بلوک های سیمانی، پلیمرها، شیشه و آجرهای خاص برای ساخت ساختمان‌ها استفاده می‌شود.

انواع مصالح ساختمانی

لیست مصالح ساختمانی بستگی به نوع ساختمان و نوع ساخت و ساز دارد، اما در کل می‌توان به صورت کلی مصالح زیر را برای ساختمان‌سازی لیست کرد:

• بتن و آجر
• فولاد و آلومینیوم
• سیمان و گچ
• شیشه و پلاستیک
• سرامیک و سنگ
• چوب و نئوپان
• روکش‌های داخلی و خارجی
• تجهیزات برقی و نورپردازی
• تجهیزات حرارتی و سرمایشی
• پوشش‌های ضدآب و عایق‌های حرارتی
• درب و پنجره
• لوله‌ها و اتصالات آب، گاز و فاضلاب
• سیستم‌های نظارتی و امنیتی
• محصولات چوبی دیگر مانند مبلمان و دکوراسیون داخلی

این لیست فقط نمونه‌ای از مصالح است که برای ساختمان‌سازی استفاده می‌شود. به علاوه، هر ساختمان می‌تواند نیاز به مصالح خاص خود داشته باشد. در ادامه به شرح با جزئیات بیشتری از لیست بالا می پردازیم. مصالح ساختمانی به اجزایی گفته می‌شوند که برای ساختمان‌ها و سازه‌های مختلف استفاده می‌شوند. این مصالح به شکل طبیعی یا تولیدی وجود دارند و شامل مواد مختلفی از جمله سنگ، خاک، گچ، بتن، فولاد، چوب و … می‌شوند.

در زیر به توضیح انواع مصالح ساختمانی پر استفاده در ساختمان‌ها اشاره می‌کنیم:

1- بتن

یکی از مصالح ساختمانی مهمی که شامل آب، سیمان، خاکستر نمکی و ماسه است. بتن به عنوان یک ماده سخت و مقاوم در برابر فشار، مناسب برای ساخت دیوارها، ستون‌ها، پل‌ها، پیمانه‌ها و سایر سازه‌های ساختمانی است. اگر به نحوه چگونگی پی ریزی ساختمان و بتن ریزی، آجر چینی و به طور کلی روند اولیه شکل گیری ساختمان علاقه مند هستید ویدیو زیر می تواند برای شما جذاب باشد.

2- فولاد

این مصالح از جمله پراستفاده‌ترین مواد ساختمانی هستند و شامل آهن و فولاد است. فولاد به دلیل سختی و مقاومت بالا در برابر فشار، جذب بار، ضربه و خمش، برای ساخت قطعاتی مانند ستون‌ها، بالا و پایین سازه‌ها، قاب‌های بلند ساختمان و سایر قطعات ساختمانی استفاده می‌شود.

3- سنگ

سنگ به عنوان یکی از مصالح طبیعی و مقاوم، برای ساختمان‌هایی که نیاز به پایداری و مقاومت بالا دارند، مانند دیوار‌های سنگی و کف‌های سنگی استفاده می‌شود. سنگ‌های مختلفی وجود دارند، از جمله سنگ‌های گرانیت، مرمر، سنگ آهک و …

4- آجر

آجرهای سرامیکی یا خاکی برای ساخت دیوارهای داخلی و خارجی و همچنین برای ساخت پله‌ها، سنگرها، آتش‌بندها و غیره استفاده می‌شوند.

5- بلوک سیمانی

بلوک‌های سیمانی از مصالحی هستند که برای ساخت دیوارهای داخلی و خارجی، ستون‌ها و سازه‌های دیگر استفاده می‌شوند. برای ایجاد سطح صاف و بی‌نقص بر روی آنها باید تراشیده شوند.

6- چوب

چوب از مصالحی است که برای ساختمان‌های چوبی و تزیینی استفاده می‌شود. این ماده برای ساخت درب و پنجره، کف، پوشش دیوارها و غیره مورد استفاده قرار می‌گیرد.

7- شیشه

شیشه برای پنجره‌ها و درهای شیشه‌ای، محوطه‌های سرپوشیده و مانند آن استفاده می‌شود.

8- سیمان

ماده‌ای است که برای ترکیب با شن و ماسه و تولید بتن به کار می‌رود.

9- پلاستیک

برای ساخت لوله‌های آب و فاضلاب، پنجره‌ها، درب‌ها و سایر اجزای ساختمانی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

10- آلومینیوم

آلومینیوم یک فلز سبک، نرم، نیمه شفاف، مقاوم در برابر خوردگی و با نقطه ذوب بالا است که در جدول تناوبی عنصرها با نماد Al و عدد اتمی ۱۳ قرار دارد و در بسیاری از صنایع از جمله صنایع هوافضا، خودروسازی، ساخت و ساز، بسته بندی، الکتریکی و الکترونیکی استفاده می‌شود.

11- گچ

گچ ساختمانی یک جنس ساختمانی است که از سولفات کلسیم طبیعی یا مصنوعی به دست می‌آید و به دلیل خاصیت بنایی و زیبایی‌بخشی که دارد، در صنعت ساخت و ساز بسیار مورد استفاده قرار می‌گیرد. گچ ساختمانی معمولاً در شکل پودری به بازار عرضه می‌شود.

12- سرامیک

سرامیک به عنوان یک ماده جامد غیر فلزی و غیر آلی شناخته می‌شود که معمولاً از مواد معدنی مانند خاک رس، خاک سفالی، سیلیس، آلومینا، زیرکونیا و … تهیه می‌شود.

13- درب و پنجره

درب ساختمانی، به سازه‌ای گفته می‌شود که برای ورود و خروج افراد و یا حمل و نقل کالاها در ساختمان استفاده می‌شود. پنجره ساختمانی نیز به باز شونده‌هایی گفته می‌شود که در دیوارهای ساختمان به وسیلهٔ شیشه‌ای قرار گرفته‌اند.

14- لوله‌

لوله، ساختاری است که به صورت استوانه‌ای شکل و با مواد مختلفی مانند فلز، پلاستیک، شیشه و … ساخته می‌شود و برای انتقال مایعات، گازها و مواد جامد در برخی موارد استفاده می‌شود.

15- رنگ

برای رنگ کردن دیوار‌ها و سطوح دیگر از رنگ‌های مختلف استفاده می‌شود.

16- عایق حرارتی

برای جلوگیری از انتقال حرارت از داخل و خارج ساختمان از موادی مانند پنبه، فوم، پلی‌استر و … استفاده می‌شود

17- شن و ماسه

شن و ماسه دو نوع خاک نرم و دانه‌بندی کوچک هستند که در اکثر مناطق جهان به دست می‌آیند. توضیحات و جزئیات بیشتر در مورد شن و ماسه در ادامه همین مطلب موجود است.

18- آهک

آهک یک ماده معدنی سفیدرنگ و قابل حل در آب است که از سنگ آهک استخراج می‌شود

19- تیرچه بلوک

تیرچه بلوک، یک نوع مصالح ساختمانی است که از موادی همچون سیمان، آب، شن و ماسه تشکیل می‌شود و در ساخت بناهای مختلف مانند دیوارها، پل‌ها، بنایی‌های صنعتی و مسکونی به کار می‌رود.

20- فایبرگلاس

فایبرگلاس یا شیشه‌الیافی، ماده‌ای است که از الیاف شیشه‌ای تشکیل شده و با استفاده از رزین‌های پلی استری یا اپوکسی به هم چسبیده است.

21- ساندویچ پانل

ساندویچ پنل یا ساندویچ پانل ، یک نوع پوشش ساختمانی است که شامل دو صفحه فلزی یا فیبر سمنتی (که به عنوان پوشش خارجی شناخته می‌شوند) است که بین آن‌ها یک لایه هسته‌ای از مواد سبک از جمله پلی‌استایرن، پلی‌یورتان، سلولزی یا مواد معدنی قرار دارد.

مصالح ساختمانی سنتی

مصالح ساختمانی سنتی به مواد ساختمانی اشاره دارد که در ساخت و سازهای سنتی و محلی به کار می‌روند. این مصالح در اکثر موارد از منابع محلی به دست می‌آیند و از طبیعت و فرآیندهای سنتی تولید می‌شوند.

مصالح ساختمانی سنتی شامل مواردی مانند سنگ، خاک، گل، بامبو، چوب، زغال سنگ، خشت، سفال، آهک و … می‌شود. این مصالح در برابر شرایط آب و هوایی و زلزله مقاومت کمتری دارند اما با توجه به توانایی تنفسی و جذب رطوبت خود به عنوان عایق حرارتی و صوتی عمل می‌کنند و برای ساخت و ساز در مناطقی با آب و هوای معتدل و خشک بسیار مفید هستند.

استفاده از مصالح ساختمانی سنتی باعث حفظ فرهنگ و هویت معماری سنتی مناطق مختلف می‌شود و در کاهش آلودگی و بریدگی درختان نیز موثر است.

مزایای مصالح ساختمانی سنتی

مصالح ساختمانی سنتی معمولاً از موادی تشکیل شده‌اند که در منطقه و محل زندگی مردم قابل دسترسی هستند. این مصالح شامل سنگ، خاک، چوب، بوم، آجر، گل و ماسه و غیره می‌باشند.

ساختمان‌های سنتی با استفاده از این مصالح ساخته می‌شوند و از دیدگاه محیط زیست و اقتصادی، از مزایای بسیاری برخوردار هستند. برخی از مزایای استفاده از مصالح ساختمانی سنتی شامل موارد زیر می‌باشد:

کاهش هزینه‌های ساخت

مصالح ساختمانی سنتی از موادی تشکیل شده‌اند که در منطقه و محل زندگی مردم قابل دسترسی هستند. بنابراین، هزینه حمل و نقل مصالح و هزینه‌های وارداتی نیز کاهش می‌یابد.

مقاومت بیشتر در برابر زلزله

برخی از مصالح ساختمانی سنتی، مانند سنگ و بوم، دارای مقاومت بیشتری در برابر زلزله هستند. به علاوه، ساختمان‌های سنتی با استفاده از این مصالح، به صورت طبیعی تهویه شده و بیشترین راندمان را در تأمین رطوبت و دمای مناسب داخل ساختمان دارند.

سازگار با محیط زیست

مصالح ساختمانی سنتی بسیار کمتر از مصالح ساختمانی مدرن به محیط زیست صدمه می‌زنند. برخی از مصالح سنتی همچون خاک و گل، قابل بازیافت هستند و باعث کاهش آلودگی محیط زیست می‌شوند.

لیست مصالح ساختمانی سنتی

مصالح ساختمانی سنتی شامل موادی است که از گذشته در ساختمان‌ها استفاده می‌شده‌اند و برای ساختمان‌های سنتی بسیار مهم هستند. در زیر لیستی از مصالح ساختمانی سنتی را مشاهده می‌کنید:

• آجر خشتی و سفال
• چوب و تیرچه
• سنگ
• خاک و گل
• پوست حیوانات و پشم
• خشکبارها و ساقه‌های گیاهان
• روبازها و خشت‌های رسی
• آهک و گچ
• روغن معدنی و کره حیوانی
• شن و ماسه
• پوست بز و بزماهی
• کاشی و سرامیک

استفاده از این مصالح در ساختمان‌های سنتی نه‌ تنها به دلیل زیبایی و هنرمندی مصالح، بلکه به دلیل دوام و مقاومت بیشتر این مصالح در برابر شرایط طبیعی نظیر باد، باران، آفتاب و … است.

مصالح ساختمانی نوین و انواع آن

مصالح ساختمانی نوین عمدتاً مصالحی هستند که با استفاده از فناوری‌های پیشرفته و بهره‌گیری از دانش‌های جدید در زمینه مواد ساختمانی، تولید شده‌اند. این مصالح عمدتاً شامل موادی هستند که در قرن بیستم و بعد از آن معرفی شده‌اند و با استفاده از تحقیقات و پژوهش‌های بیشتر، بهبود یافته‌اند.

به عنوان مثال، مصالحی مانند بتن پیشرفته با استفاده از نانو تکنولوژی، فولاد پیشرفته، شیشه ساختمانی، پلیمرها، فایبرگلاس و سیمانهای پیشرفته جزو مصالح ساختمانی نوین محسوب می‌شوند. همچنین، مصالح سبک و مقاوم مانند پنل‌های ساختمانی و مصالح سبک وزن مصنوعی مانند بلوک‌های سیلیکاتی نیز جزو مصالح ساختمانی نوین محسوب می‌شوند.

استفاده از مصالح ساختمانی نوین در ساخت و ساز، علاوه بر کاهش هزینه‌ها، می‌تواند باعث بهبود کیفیت و ماندگاری ساختمان‌ها نیز شود. همچنین، استفاده از مصالح ساختمانی نوین می‌تواند به حفاظت از محیط زیست و کاهش آلودگی هوا و آب کمک کند.

مصالح ساختمانی نوین شامل مجموعه‌ای از مصالحی است که با استفاده از تحقیقات و فناوری‌های پیشرفته تولید شده‌اند. در زیر لیستی از مصالح ساختمانی نوین را مشاهده می‌کنید:

• بتن پیشرفته با استفاده از نانو تکنولوژی
• فولاد پیشرفته
• شیشه ساختمانی
• پلیمرها
• فایبرگلاس
• سیمانهای پیشرفته
• پنل‌های ساختمانی
• بلوک‌های سیلیکاتی
• پنل‌های خورشیدی
• مواد عایق حرارتی و صوتی
• پوشش‌های سطحی
• تسمه‌های ساختمانی
• مصالح ساختمانی سبک وزن مانند بلوک‌های خاکی ، ماسه‌سیمان، بتن سبک، سیلیکون کربید و غیره
• مصالح بازیافتی مانند بلوک‌های سبک بازیافتی، بتن بازیافتی، فولاد بازیافتی و غیره

این لیست تنها برخی از مصالح ساختمانی نوین است و با توجه به پیشرفت‌های تکنولوژی و تحقیقات، همیشه مصالح جدیدی به این لیست اضافه می‌شوند.

فاکتور های موثر در انتخاب مصالح ساختمانی

در انتخاب مصالح ساختمانی برای هر پروژه، باید به چندین فاکتور توجه کرد. در زیر برخی از فاکتورهای موثر در انتخاب مصالح ساختمانی آمده است:

۱. مقاومت

برای انتخاب مصالح ساختمانی باید به مقاومت آن‌ها در برابر فشار، کشش، خمش و سایر نیروهای مکانیکی توجه شود.

۲. دوام

دوام مصالح ساختمانی می‌تواند تأثیر بسیاری بر روی عمر پایداری ساختمان داشته باشد.

۳. قیمت

قیمت مصالح ساختمانی باید به طور کامل با بودجه پروژه همخوانی داشته باشد.

۴. زیبایی

برخی پروژه‌ها، مانند خانه‌ها، ویلاها، ادارات و… به دلیل تأثیری که بر زیبایی و شکل ظاهری آن‌ها دارند، باید از مصالح ساختمانی زیبا و با کیفیت استفاده شود.

۵. قابلیت سازگاری با دیگر مصالح

برخی مصالح ساختمانی، به خوبی با دیگر مصالح سازگاری پیدا می‌کنند.

۶. سازندگی

برخی مصالح ساختمانی، به عنوان مثال مصالح خطرناک برای بهداشت کارگران در دسته‌بندی قرار می‌گیرند. بنابراین در انتخاب مصالح، نیاز به توجه به این فاکتور هم هست.

۷. تاثیر بر محیط زیست

برخی مصالح ساختمانی، مانند بتن، به محیط زیست آسیب می‌رسانند. بنابراین در انتخاب مصالح باید به تأثیرات آن‌ها بر محیط زیست توجه کرد.

اثرات زیانبار مصالح ساختمانی

استفاده از برخی مصالح ساختمانی می‌تواند در بلند مدت به شکل زیانباری برای محیط زیست و انسان‌ها تبدیل شود. در زیر به برخی از اثرات زیانبار مصالح ساختمانی اشاره می‌شود:

۱. آلودگی هوا

برخی مصالح ساختمانی، مانند بتن و آسفالت، در فرآیند تولید و استفاده خود آلاینده‌هایی همچون ذرات معلق، دی‌اکسید کربن، اکسید نیتروژن و سولفور دی‌اکسید تولید می‌کنند که منجر به آلودگی هوا می‌شود.

۲. استفاده بیش از حد از منابع طبیعی

برخی مصالح ساختمانی، مانند چوب و سنگ، از منابع طبیعی برای تولید خود استفاده می‌کنند. در صورت استفاده بیش از حد از این منابع، منجر به کاهش آن‌ها و کاهش تنوع زیستی می‌شود.

۳. تولید زباله

برخی مصالح ساختمانی، مانند بتن و پلاستیک، می‌توانند در پایان عمر خود به زباله تبدیل شوند که به نوبه خود موجب افزایش مقدار زباله‌های تولیدی می‌شود.

۴. آلودگی آب و خاک

برخی مصالح ساختمانی، مانند سمنت، در فرآیند تولید و استفاده خود می‌توانند به آلودگی آب و خاک منجر شوند.

۵. بهداشت کارگران:

برخی مصالح ساختمانی، مانند آمیانت، می‌توانند برای بهداشت کارگران زیان‌آور باشند و منجر به ابتلا به بیماری‌های خطرناکی مانند سرطان شوند.

در نتیجه، در انتخاب مصالح ساختمانی باید به این موارد نیز توجه نمود.

نگهداری و تعمیر مصالح ساختمانی

مصالح ساختمانی به مرور زمان و به دلیل تاثیر عوامل مختلف از جمله نور خورشید، باران، باد، و شرایط آب و هوایی ممکن است خراب شوند و نیاز به تعمیر و نگهداری داشته باشند. در زیر به برخی از روش‌های نگهداری و تعمیر مصالح ساختمانی اشاره شده است:

۱. تمیز کردن و نگهداری منظم

نگهداری و تمیز کردن منظم از مصالح ساختمانی مانند کف‌پوش‌ها، کاشی‌ها، و دیوارها به طور مرتب می‌تواند از دوام و عمر مفید آن‌ها افزایش دهد.

۲. حفاظت از نور خورشید و آب

نور خورشید و آب ممکن است به برخی از مصالح ساختمانی آسیب بزنند، بنابراین استفاده از کاور و پوشش‌های مخصوص برای محافظت از آن‌ها می‌تواند موثر باشد.

۳. ترمیم و تعمیر

در صورت خراب شدن برخی از مصالح ساختمانی مانند کاشی‌ها و سنگ‌های مصنوعی، تعمیر و ترمیم آن‌ها می‌تواند به جایگزینی آن‌ها کمک کند و هزینه‌های زیادی را صرفه‌جویی کند.

۴. کنترل رطوبت

رطوبت می‌تواند به برخی از مصالح ساختمانی آسیب بزند. به همین دلیل نگهداری مرطوبیت در حد مطلوب برای ساختمان، به دوام و عمر مفید آن کمک می‌کند.

۵. بازسازی

در صورتی که مصالح ساختمانی خیلی خراب شده باشند، بازسازی یا تعویض آن‌ها با مصالح جدید ممکن است لازم باشد.

۶. نصب سیستم‌های حفاظتی

نصب سیستم‌های حفاظتی در تعمیر و نگهداری مصالح ساختمانی بسیار مهم است زیرا این سیستم‌ها می‌توانند به شدت به کاهش خرابی‌های ناشی از عوامل مختلفی مانند عوامل طبیعی، اشتباهات ساختمانی، فرسایش و استفاده طولانی مدت کمک کنند.

مصالح ساختمانی مناسب آب و هوای مختلف

همانطور که در این بخش می‌بینید، اقلیم‌ها بسیار متنوع هستند و هرکدام از آنها شرایط آب و هوایی منحصر به فردی دارند. این شرایط آب و هوایی در تعیین نوع و میزان مصالح ساختمانی و همچنین طراحی و ساخت ساختمان‌ها بسیار مهم هستند.

• اقلیم سرد
• اقلیم معتدل
• اقلیم گرم و مرطوب
• اقلیم گرم و خشک
• اقلیم مرطوب و خشک
• اقلیم بیابانی
• اقلیم ساحلی
• اقلیم قاره‌ای
• اقلیم قطبی
• اقلیم کوهستانی
• اقلیم جنگلی
• اقلیم زمستان ملایم
• اقلیم خنک و مرطوب
• اقلیم گرم و نیمه خشک

مصالح ساختمانی مناسب مناطق گرم و مرطوب

در مناطق گرم و مرطوب برای ساخت و ساز بهتر است از مصالحی استفاده شود که مقاومت به رطوبت داشته باشند و از روغن ها، حشرات، قارچ و باکتری ها حفاظت کنند. همچنین مصالح باید بتوانند به خوبی گرما را از داخل ساختمان به بیرون تخلیه کنند تا دمای داخلی به حداقل برسد. برخی از مصالح مناسب برای مناطق گرم و مرطوب عبارتند از:

بلوک های بتنی خاص

بلوک های بتنی با مقاومت بالا در برابر رطوبت و ضد آب بودن، مناسب برای ساختمان هایی در مناطق مرطوب هستند.

سرامیک و سنگ

سرامیک و سنگ به عنوان مصالح ساختمانی بسیار مقاوم در برابر رطوبت شناخته شده اند. آنها مقاوم در برابر سایش و فرسایش هستند و همچنین برای حفظ دما در داخل ساختمان نیز موثر هستند. سطح خنک این مواد نظیر تراورتن آن ها را به گزینه ای مناسب تبدیل کرده است.

چوب

چوب یک مصالح ساختمانی طبیعی است که به طور گسترده در ساختمان های مناطق مرطوب استفاده می شود. چوب خشک و تیز نمی شود و می تواند رطوبت را جذب کند.همچنین چوب حرارت را به کندی به خود می گیرد در نتیجه دمای داخل ساختمان را متعادل می سازد.

فلز

مصالح ساختمانی فلزی نیز برای استفاده در مناطق مرطوب مناسب هستند. فلز مقاوم در برابر رطوبت و خوردگی است و همچنین می تواند باعث جلوگیری از تشکیل قارچ و پوسیدگی شود.

پلیمر

پلیمرها مانند PVC و پلی اتیلن، مصالح ساختمانی بسیار خوبی برای مناطق مرطوب هستند. آنها ضد آب و مقاوم در برابر خوردگی هستند و می توانند از بروز مشکلات ناشی از رطوبت جلوگیری کنند.

مصالح ساختمانی مناسب مناطق گرمسیری

مصالح ساختمانی مناسب برای مناطق گرمسیری به دلیل نیاز به خنک کردن داخل ساختمان، باید دارای خصوصیات خاصی باشند که در زیر به برخی از آن‌ها اشاره شده است:

1- بتن سبک

بتن سبک یکی از بهترین مصالح ساختمانی برای مناطق گرمسیری است. این نوع بتن، از پرلیت، ورمی‌کولیت و سایر مواد خفت کننده ساخته شده است و باعث کاهش وزن و افزایش عایق حرارتی ساختمان می‌شود.

2- بلوک سبک

بلوک‌های سبک مانند بلوک سیمانی هوادار یا بلوک های یوتن می‌توانند نیز برای ساختمان‌هایی که در مناطق گرمسیری قرار دارند مناسب باشند.

3- چوب

چوب به دلیل خاصیت عایق حرارتی بالا و پایداری در برابر شرایط آب و هوایی در مناطق گرمسیری، یکی از بهترین مصالح ساختمانی است.

4- آجر سبک

آجر سبک، که اغلب با نام بلوک‌های سبک شناخته می‌شود، نیز یکی از مصالح ساختمانی مناسب برای مناطق گرمسیری است. این نوع آجر، باعث کاهش وزن و افزایش عایق حرارتی ساختمان می‌شود.

5- سرامیک

سرامیک، به عنوان یکی از مصالح ساختمانی مناسب برای مناطق گرمسیری، به دلیل دارا بودن خصوصیاتی مانند عایق حرارتی بالا و مقاومت در برابر رطوبت و آفتاب، پرکاربرد است. استفاده از این مصالح ساختمانی در طراحی و ساختمان های گرمسیری می‌تواند به کاهش مصرف انرژی و هزینه های خنک کردن بنا کمک شایانی نماید.

مصالح ساختمانی مناسب اقلیم سرد و کوهستانی

در اقلیم سرد و کوهستانی، مصالح ساختمانی باید به گونه‌ای باشند که بتوانند از گرمای داخلی ساختمان حفظ کنند و به دلیل شرایط آب و هوایی سرد و خشک، از خوردگی و تخریب کمتری برخوردار باشند. برخی از مصالح ساختمانی مناسب برای اقلیم سرد و کوهستانی عبارتند از:

1- سنگ

سنگ یکی از مصالح ساختمانی مقاوم و سازگار با شرایط سرد و خشک است. سنگ با عایق بندی و دیوارکشی خوب، برای مقاومت در برابر سرما و حفظ دمای مناسب در داخل ساختمان بسیار مناسب است.

2- بلوک سبک

بلوک سبک مانند بلوک های خاکی یا بلوک های اتوکلاو شده، از مصالح ساختمانی پرکاربرد در شهرهای سرد و خشک هستند. این مصالح دارای خواص عایق بندی و حفظ دما در داخل ساختمان هستند.

3- بتن سبک

بتن سبک نیز یکی از مصالح ساختمانی مناسب برای شهرهای سرد و خشک است. این نوع بتن دارای خواص عایق بندی و حفظ دما در داخل ساختمان است و در عین حال سبک و قابل حمل است.

4- چوب

چوب نیز یکی از مصالح ساختمانی طبیعی است که برای ساختمان‌های شهرهای سرد و خشک مناسب است. چوب می‌تواند باعث عایق‌بندی خوبی در برابر سرما شود و همچنین مقاومت خوبی در برابر رطوبت دارد.

5- شیشه دو جداره

شیشه دو جداره یکی دیگر از مصالح ساختمانی مناسب برای شهرهای سرد و خشک است. این نوع شیشه باعث کاهش انتقال حرارت و بالا بردن عایق‌بندی در برابر سرما می‌شود و در عین حال، اجازه می‌دهد تا گرمای داخل ساختمان در مدت زمان بیشتری دوام بیاورد.

6- بلوک های سیمانی

بلوک های سیمانی مقاومت بسیار بالایی در برابر سرمای شدید دارند و می‌توانند به عنوان دیوارهای داخلی و خارجی ساختمان استفاده شوند.

7- سیمان پرتلند

سیمان پرتلند از مصالحی است که در برابر سرمای شدید و رطوبت مقاومت خوبی دارد. این مصالح برای ساخت بتن و بنای ساختمان‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند.

8. شیروانی

شیروانی یکی از مصالح ساختمانی سنتی است که به خوبی در مناطق سرد عملکرد می‌کند. این مصالح در برابر سرمای شدید مقاومت خوبی دارند و به عنوان سقف و دیوار داخلی ساختمان مورد استفاده قرار می‌گیرند.

9- عایق حرارتی

استفاده از عایق حرارتی در ساختمان‌های مناطق سرد می‌تواند به حفظ حرارت در داخل ساختمان کمک کند و انرژی گرمایی بیشتری را در داخل ساختمان حفظ کند.

مصالح ساختمانی پیش‌ساخته

مصالح ساختمانی پیش‌ساخته به مصالحی گفته می‌شود که در محل‌های دیگری از ساختمان تولید و در قالب قطعاتی به محل نصب ساختمان منتقل می‌شوند. این نوع مصالح در مقایسه با مصالح سنتی از قابلیت نصب و سرعت ساخت بالاتری برخوردارند.

مصالح ساختمانی پیش‌ساخته برخلاف مصالح ساختمانی سنتی که در محل ساختمان ساخته می‌شوند، قابلیت حمل و نقل آسان، کاهش زمان ساخت، کاهش هزینه‌های نگهداری و نوسازی و همچنین دقت بالاتر در ساخت و اجرای پروژه را دارند. همچنین، به دلیل کاهش مصرف منابع طبیعی در ساخت و ساز، محیط زیست را نیز حفاظت می‌کنند.

برخی از مصالح ساختمانی پیش‌ساخته عبارتند از:

پنل‌های بتنی پیش‌ساخته

پنل‌های بتنی پیش‌ساخته معمولاً به صورت پنل‌های دیواری یا سقفی ساخته می‌شوند و به راحتی در محل نصب متصل می‌شوند.

سازه‌های فلزی پیش‌ساخته

سازه‌های فلزی پیش‌ساخته، از جمله سازه‌های فلزی ساختمانی مانند ستون‌ها، بالشتک‌ها و پل‌ها است که در محل‌های دیگری تولید شده و به محل نصب منتقل می‌شوند.

پنل‌های چوبی پیش‌ساخته

پنل‌های چوبی پیش‌ساخته، برای ساخت ساختمان‌های چوبی، ساختمان‌هایی با فضای باز و یا محوطه‌های سبز مناسب هستند.

شو پنل‌های نورگیر پیش‌ساخته

پنل‌های نورگیر پیش‌ساخته، برای استفاده در ساختمان‌های با پوشش نور مناسب هستند و معمولاً از جنس شیشه، پلاستیک و یا فلز ساخته می‌شوند.

پوشش‌های شیب‌دار پیش‌ساخته

پوشش‌های شیب‌دار پیش‌ساخته، برای ساخت سقف‌ها و پوشش‌های شیب‌دار مناسب هستند و معمولاً از جنس فلز و یا پلاستیک ساخته می شوند.

مصالح ساختمانی درجا

مصالح ساختمانی درجا، مصالح ساختمانی هستند که پس از انتقال و فرستادن به محل پروژه، با سایر مصالح ساختمانی دیگر یا آب، ترکیب شده و سپس در آن محل مورد استفاده قرار می‌گیرند. اسکلت های ساختمان، انواع ملات ها، قیرگونی ها، چارچوب های در و … مثال‌هایی از مصالح ساختمانی درجا هستند.

انواع مصالح ساختمانی و کاربرد های آنها در صنعت ساختمان

در بخش های قبلی از این مقاله در سایت بیسود با پرکاربرد ترین مصالح ساختمانی آشنا شدیم. بنابراین همانطور که قبلاً گفتیم، مصالح ساختمانی زیادی در هر پروژه به کار می رود. در اینجا، ما قصد داریم به بررسی هر ماده و کاربرد آن در یک پروژه ساختمانی بپردازیم.

سنگ ساختمانی

سنگ ساختمانی به عنوان یکی از مصالح ساختمانی مورد استفاده قرار می‌گیرد و به هر نوع سنگی که برای ساخت و ساز و نصب در ساختمان استفاده می‌شود، اشاره دارد. سنگ ساختمانی می‌تواند شامل انواع مختلفی از سنگ‌های طبیعی، مانند سنگ گرانیت، سنگ مرمر، سنگ آهک و سنگ شیل و همچنین سنگ‌های مصنوعی مانند بتن سنگین و بلوک سنگی باشد.

سنگ ساختمانی به دلیل مقاومت و ثبات بالا، زیبایی و استحکام طبیعی خود، در بسیاری از ساختمان‌های بزرگ و اسکله‌ها، سد‌ها، پل‌ها و مصارف دیگر در صنعت ساختمان سنگین و در طراحی و اجرای نمای خارجی ساختمان‌ها استفاده می‌شود.

همچنین سنگ‌های ساختمانی می‌توانند به صورت پرداختی، تراشیده، خام، پوسته‌ای و برشی باشند و هر یک از این نوع‌ها برای کاربردهای خاصی استفاده می‌شوند. در واقع به صورت کلی، پراستفاده ترین اصطلاحات در دنیای سنگهای ساختمانی یا همان سنگ های تزئینی عبارتند از:

• سنگ کوپ (سنگ خام که از معدن مربوطه تهیه می شود.)
• سنگ تایل (سنگ های بریده شده در ابعاد مشخص و کوچکتر که برای کف ساختمان ها استفاده می شود.)
• سنگ اسلب ( قطعات ورقه ای سنگ که در ابعاد بزرگ بریده می شود و برای پوشش های تزئینی دیوارها، کف لابی ها، کانتر آشپزخانه و موارد مشابه استفاده می شود.)
• سنگ آنتیک (قطعات سنگ ساختمانی و تزئینی طبیعی که در ابعاد و اشکال مختلف جهت ساخت انواع مجسمه، آبنما، کفپوش های فانتزی و … مورد استفاده قرار می گیرد.)

سنگ ساختمانی گرانیت

گرانیت یکی از سنگ‌های ساختمانی با دوام و مقاوم است که بیشتر در ساختمان‌ها به عنوان سنگ کف، دیوار و پله‌ها استفاده می‌شود. این سنگ از مواد معدنی مانند کوارتز، فلدسپات و میکا تشکیل شده است و به دلیل مقاومت بالای خود در مقابل خوردگی، سایش و تغییرات دمایی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

گرانیت یکی از سنگ‌های گران قیمت و ارزشمند محسوب می‌شود، به دلیل ویژگی‌هایی مانند سختی و مقاومت بالا به فشار و خوردگی. همچنین، این سنگ دارای ظاهری زیبا و متنوع است و به عنوان یکی از سنگ‌های زینتی نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد.

از دیگر مزایای استفاده از گرانیت در ساختمان‌ها، می‌توان به مقاومت بالای آن در برابر شعله‌های آتش، ضدعفونی کننده بودن آن و عدم جذب آب و گرد و غبار اشاره کرد. این سنگ در انواع مختلفی از جمله سفید، خاکستری، قهوه‌ای و سیاه تولید می‌شود و در بسیاری از کشورها به دلیل خواص و کیفیت بالای خود مورد استفاده قرار می‌گیرد.

سنگ ساختمانی مرمریت

مرمریت یکی دیگر از سنگ‌های ساختمانی است که از مواد معدنی کربنات کلسیم تشکیل شده است. این سنگ به دلیل ظاهر زیبا و چشم‌نواز، مقاومت بالا در برابر خوردگی و سایش، و همچنین خواص دیگری مانند ضدعفونی کنندگی و مقاومت در برابر حرارت، مورد استفاده قرار می‌گیرد.

مرمریت در صنعت ساختمان به عنوان یکی از مواد ساختمانی پرکاربرد محسوب می‌شود و برای ساخت کف، دیوار، سطوح آشپزخانه و حمام، پله و محوطه سازی استفاده می‌شود. علاوه بر این، این سنگ در صنایع دیگری مانند تولید شیرینی، قلم، اسکلپتور و … نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد.

از مزایای استفاده از مرمریت در ساختمان‌ها می‌توان به دوام، مقاومت در برابر ضربه، مقاومت در برابر شعله‌های آتش، ضدعفونی کنندگی و قابلیت شکل‌گیری ویژه اشاره کرد. این سنگ در رنگ‌ها و الگوهای متنوعی تولید می‌شود که از سفید، صورتی، سبز، قهوه‌ای و زرد تا آبی، قرمز و مشکی متنوع هستند و انتخاب آنها به سلیقه و نیاز سازماندهی‌کننده ساختمان و بر اساس محل استفاده آن صورت می‌گیرد.

سنگ ساختمانی تراورتن

تراورتن یکی از سنگ‌های ساختمانی است که از رسوبات سخت و غیرهمگن به دست می‌آید. این سنگ شامل ذرات متنوعی از شن، ماسه، خاک و مواد آلی است که به صورت لایه‌های متناوب تشکیل شده‌اند. تراورتن اغلب با رنگ‌های خاکستری، قهوه‌ای، قرمز و زرد به‌صورت طبیعی یافت می‌شود.

این سنگ به دلیل ظاهر منحصر به فرد و طبیعی خود، برای ساخت کف و دیوار، پله و محوطه‌سازی، سقف و سایر اجزای داخلی و خارجی ساختمان‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. همچنین تراورتن به دلیل مقاومت بالا در برابر خوردگی، مقاومت در برابر شعله‌های آتش، ضد لغزش بودن و قابلیت شکل‌گیری، در برابر عوامل طبیعی مانند باد، باران و سرما نیز مقاوم است.

در صنعت ساختمان، تراورتن به عنوان یکی از سنگ‌های محبوب است و برای ساخت و نصب اجزای مختلف ساختمانی به‌کار می‌رود. تراورتن به دلیل پوشش دهی و تحمل دمای بالا، به عنوان یکی از سنگ‌های مناسب برای کفپوش و پوشش‌های خارجی مورد استفاده قرار می‌گیرد. همچنین، با استفاده از تراورتن، می‌توان کف‌های ضد لغزش و پوشش‌های دیواری ضد آب تولید کرد.

سنگ ساختمانی مرمر یا اونیکس (Onyx)

مرمر یکی از سنگ‌های ساختمانی با براقیت و زیبایی طبیعی است. این سنگ در اثر فرایند تبدیل سنگ کربناتی به صورت دمیده، فشرده و براق شده است. مرمر به‌صورت طبیعی با رنگ‌های مختلفی از جمله سفید، صورتی، قهوه‌ای، سبز و زرد یافت می‌شود.

مرمر به دلیل ظاهر براق و زیبایش، برای ساخت و نصب اجزای داخلی و خارجی ساختمان‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. به‌طور معمول، مرمر برای ساخت کف، دیوار، پله و سایر اجزای داخلی ساختمان به‌کار می‌رود. همچنین، این سنگ به‌عنوان سطح‌های میز و بالای سفره و آشپزخانه نیز استفاده می‌شود.

مرمر به دلیل براقیت و زیبایی طبیعی خود، از سنگ‌های ساختمانی گران‌قیمت است. همچنین، این سنگ به دلیل حساسیت بالا به اسید، آب گرم و شوک حرارتی، باید با مراقبت خاصی نصب شود. با این حال، مرمر به دلیل براقیت و زیبایی طبیعی خود، همچنان به‌عنوان یکی از سنگ‌های ساختمانی مورد علاقه طراحان و معماران قرار دارد.

بتن

از آن جا که دنیا دائما در حال تغییر و تحول است به روش ها و مواد و مصالحی که دائما در حال توسعه و پیشرفت هستند هم، نیاز دارد. این روز ها بتن یکی از پر استفاده ترین مصالح است. زیرا نه تنها دامنه کاربرد آن بسیار گسترده است بلکه ماده ای بسیار مستحکم، مقرون به صرفه، با دوام و انعطاف پذیر است. در حوزه ساخت و ساز بتن به عنوان یک شئ ایمن شناخته می شود که از آن در انواع ساختمان ها ( از مسکونی گرفته تا ساختمان های چند طبقه تجاری) و زیر ساخت ها ( پل ها، جاده ها و …) استفاده می شود. همچنین برای تقویت پی ریزی و ستون ها به کار می رود.

همان طور که گفته شد بتن توده مرکبی از مواد اتصال دهنده مانند آهک و سیمان به همراه سنگدانه هایی نظیر ماسه، شن و خرده آجر، آب و مواد افزودنی است. کیفیت آن به نوع ترکیب و میزان هر کدام از مواد نام برده شده بستگی دارد. بتن به راحتی مخلوط می شود و به شکل ها و اندازه های مختلف در می آید.

ترکیب مخلوط بتن پایه

برای ساخت ترکیب بتن از سه عنصر اصلی می توان نام برد.

مواد اتصال دهنده

اصلی ترین ماده در ساخت بتن به حساب می آید که رایج ترین آن سیمان است. زمانی که آب با سیمان مخلوط می شود خمیری به دست می آید که سنگدانه ها را در بر می گیرد. وقتی این خمیر سفت می شود، سنگدانه ها بهم می چسبند و ماده ای سنگ مانند به وجود می آید.

سنگدانه

شاید بتوان گفت ماسه از بهترین انواع سنگدانه در ساخت بتن است. شن و یا سنگ خرد شده هم در این مخلوط به کار می رود.

آب

آب برای واکنش مواد شیمیایی با سیمان و تامین کارایی آن لازم است. میزان آب مورد نیاز برای این ترکیب به گونه ای محاسبه می شود که مقدار آب بر حسب پوند، بر مقدار سیمان تقسیم می شود و هر چه قدر این عدد کمتر باشد بتن با کیفیت تری ایجاد می شود. یعنی استحکام بالاتر و نفوذ پذیری کمتری خواهد داشت.

بتن های پر کاربرد

چهار نوع بتن دیگر که بسیار کاربرد دارند و می توان در پروژه های ساده و سبک تر استفاده کرد در زیر آورده شده اند.

مخلوط آماده خشک

این ترکیب در بیشتر فروشگاه های لوازم خانگی یافت می شود. این مدل ترکیب ساده ای دارد که برای لوازم خانگی به کار می رود. ابزار مورد نیاز برای مخلوط آن، سطل، بیل، ماله و مقدار مشخصی آب است.

بتن آماده

تفاوت این مدل با مخلوط آماده خشک در این است که در این ترکیب آب هم وجود دارد. این بتن از قبل مخلوط شده است و برای لوازم خانگی بزرگ تر استفاده می شود.

مواد خشک فله ای

این مواد خشک که به صورت عمده فروخته می شوند قیمت مناسبی هم دارند. از این مدل به صورت سفارشی و بر اساس نیاز می توان استفاده کرد. اما در نظر داشته باشید که قبل از استفاده فضای زیادی را اشغال می کند.

بتن مخلوط ترانزیت

از آن جا که حمل و نقل بتن مسئله ای بسیار مهم و تاثیر گذار است لازم است که به آن توجه شود. این نوع بتن با استفاده از کامیون که استوانه ای بسیار بزرگ دارد حمل می شود. از طریق این کامیون ها می توان بتن را به صورت مداوم و یک باره در مکان تخلیه کرد که همین باعث می شود درز های کمتری در آن شکل بگیرد و در نتیجه بتنی قوی تر و با کیفیت بالاتر تحویل داده شود. برای پروژه های بزرگ بهتر است از این مدل بتن استفاده شود.

انواع بتن بر اساس نوع ترکیب

انواع دیگری از بتن هم برای کاربرد های مختلف ساخته می شوند که با تغییر در میزان اجزای ترکیب آن شکل می گیرند.

• بتن معمولی
• بتن با مقاومت بالا ( HSC )
• بتن استامپی (دکوراتیو)
• بتن با کارآیی بالا (UHPC)
• بتن خود تراکم (SCC)
• بتن وکیوم (اعمال خلاء)
• بتن شاتکریت یا پاششی
• بتن غلتکی (RCC)
• بتن شیشه ای
• بتن آسفالتی
• بتن پلیمری
• بتن عبور دهنده نور (LTC)

فولاد

آهن با  جدا کردن اکسیژن و سایر ناخالصی ها از سنگ آهن، ساخته می شود. وقتی آهن با کربن، فولاد بازیافتی و مقدار کمی از سایر عناصر ترکیب می شود، به فولاد تبدیل می شود. در واقع اگر دقیق تر بخواهیم بگوییم فولاد، آلیاژی از آهن و کربن است که حاوی کمتر از 2 درصد کربن، 1 درصد منگنز و مقادیر کمی سیلیکون، فسفر، گوگرد و اکسیژن است. می توان گفت این ماده پر استفاده ترین ماده ساختمانی است که هم در ساختمان و اتومبیل به کار می رود و هم در ساخت لوازم خانگی نظیر یخچال و ماشین لباسشویی.

نحوه ساخت فولاد

به طور کلی از دو روش اصلی برای ساخت فولاد استفاده می شود.

• مسیر کوره بلند – کوره اکسیژن پایه که از سنگ آهن، زغال سنگ و فولاد بازیافتی به عنوان ماده اولیه استفاده می شود. حدود 70 درصد فولاد با این روش تولید می شود.
• کوره الکتریکی که از برق برای ذوب فولاد بازیافتی استفاده می کند. حدود 30 درصد فولاد از این طریق تولید می شود.
• یکی دیگر از فناوری های فولاد سازی، کوره روباز است که بسیار انرژی بر است و به دلیل مضراتی که برای محیط زیست و اقتصاد دارد رو به کاهش است.

از آن جا که فولاد بازیافتی کافی برای پاسخگویی به تقاضا رو به رشد استفاده از روش کوره الکتریکی، به تنهایی وجود ندارد، بهترین راه استفاده ترکیبی از روش های تولید فولاد است.

انواع مختلف فولاد

فولاد تنها یک محصول نیست. بیشتر از 3500 مدل مختلف فولاد با خواص فیزیکی و شیمیایی متفاوت وجود دارد. امروزه روش ساخت فولاد مدرن پیشرفت کرده است به طوری که اگر امروز برج ایفل بازسازی می شد، مهندسان فقط به یک سوم فولادی که ابتدا استفاده کرده اند نیاز داشتند. همچنین خودرو های مدرن که با فولاد جدید ساخته می شوند تا 35 درصد قوی تر و سبک تر از گذشته هستند.

فولاد، ماده ای سازگار با محیط زیست

این ماده کاملا قابل بازیافت و بادوام است. خواص مغناطیسی فولاد، بازیافت آن را به کاری راحت تبدیل کرده است. نکته مهم این است که خواص آن بدون توجه به این که چند بار بازیافت می شود، بدون تغییر باقی می ماند. این ماده همچنین در مقایسه با سایر مواد برای تولید، به انرژی نسبتا کمی احتیاج دارد. فولاد سبک وزن جدید، نظیر آن چه که در خودرو ها و ساختمان ها استفاده می شود، به صرفه جویی در انرژی کمک می کند.

 این صنعت امروزه تلاش زیادی در جهت کاهش آلودگی های محیطی انجام داده است. به طوری که تولید یک تن فولاد، امروزه تنها به 40 درصد انرژی سال 1960 نیاز دارد. همچنین در کاهش انتشار گرد و غبار موثر بوده است.

چرا فولاد زنگ می زند؟

بسیاری از عناصر با مواد و عناصر دیگر دچار واکنش شیمیایی می شوند و تغییر می کنند. فولاد هم اگر با اکسیژن و آب تماس پیدا کند این واکنش شیمیایی رخ می دهد و به اکسید آهن تبدیل می شود. امروزه برای حل این مشکل راه هایی مانند استفاده از مواد پوششی برای فولاد وجود دارند. به طور مثال از رنگ برای پوشش اتومبیل استفاده می شود. همچنین از نیکل و کروم برای ساخت فولاد ضد زنگ می توان استفاده کرد.

کاربردهای فولاد

از فولاددر حوزه های مختلف می توان استفاده کرد که در این جا علاوه بر ساختمان دیگر کاربرد های آن هم آورده شده است.

ساختمان سازی و زیرساخت ها

یکی از مهم ترین حوزه های مصرف کننده فولاد، ساختمان سازی است که حدود 50 درصد تقاضا فولاد جهان را به خود اختصاص داده است. ساختمان ها از خانه ها و پارکینگ ها تا مدارس و … برای استحکام خود به فولاد وابسته هستند. از فولاد همچنین در سقف ها و به عنوان روکش دیوارهای خارجی هم استفاده می شود. یکی از دلایلی که از فولاد در این حوزه استفاده می شود این است که قابلیت این را دارد که به خوبی به بتن بچسبد، و استحکام ساختمان را افزایش دهد.

همچنین فولاد برای ساخت پل ها، تونل ها، راه آهن و ساخت ایستگاه های سوخت رسانی، فرودگاه ها هم مورد نیاز است. از فولاد بیش تر در ساخت لوله های زیرزمینی برای توزیع آب و گاز استفاده می شود.

مزایا استفاده از فولاد در ساختمان سازی

• بهره وری انرژی در ساختمان ها را بهبود می بخشد.
• انعطاف پذیر در ترکیب با مواد دیگر
• مقاوم در برابر زلزله به دلیل قابلیت شکل پذیری
• قوی است و نیاز ساختمان را به تیر و ستون کاهش می دهد.

خودروسازی

به طور میانگین برای ساخت هر خودرو 900 کیلوگرم فولاد به کار می رود. از آن در بدنه، پنل ها، سیستم تعلیق، ترن محرک، لاستیک ها، مخزن سوخت و … استفاده می شود. امروزه فولاد  پیشرفته با استحکام بالا (AHSS) در طراحی هر نوع خود در نظر گرفته می شود. زیرا طراحی سبک تر و بهینه تر ایجاد می کند، ایمنی را افزایش داده و کارایی سوخت را بالا می برد.

مزایا استفاده از فولاد در صنعت خودروسازی

• نسبت به سایر مواد مورد استفاده در خودرو کربن دی اکسید کمتری تولید می کند.
• سازه های مقاوم تری در برابر تصادف تولید می سازد.
• وسایل نقلیه سبک تری تولید می شود.
• طراحی خلاقانه و منعطف را امکان پذیر می کند.
• تعمیرات خودرو را مقرون به صرفه می سازد.

حمل و نقل

فولاد در ممکن ساختن جا به جایی و حمل و نقل ضروری است. چه در قالب دوچرخه، موتور سیکلت، اتوبوس، قطار، کشتی و … چه در شبکه های حمل و نقلی استفاده از آن تسهیل کننده و لازم است. نوآوری در طراحی و توسعه فولاد های جدید با استحکام بالا  نقش پر رنگی در بهبود کارایی روش های حمل و نقل خواهند داشت.

 از آن در هواپیما ها برای ساخت موتور ها و ابزار فرود استفاده می شود. در کشتی سازی از صفحات فولادی برای ساخت بدنه استفاده می شود. این صفحات مدرن مقاومت کششی بیشتری نسبت به مدل های قدیمی تر دارند. نوع خاصی از این صفحات وجود دارند که در برابر خوردگی بسیار مقاوم هستند که این ویژگی، آن ها را برای ساخت تانکر های نفت ایده ال می سازد. در راه آهن هم برای ساخت ریل و زیرساخت های مرتبط و هم برای واگن ها و چرخ ها و … از فولاد بهره می برند.

مزایا استفاده از فولاد در حمل و نقل

• مستحکم و تقریبا بی خطر است.
• صرفه اقتصادی دارد.
• بازسازی وسایل حمل و نقل و جابه جایی را ممکن می سازد.
• حاوی فولاد بازیافتی است و از این نظر به حمل و نقل پایدار کمک می کند.

آجر

شاید فکر کنید که همه آجر ها شبیه به هم هستند و تفاوتی ندارند اما این ماده هم دارای انواع بسیار زیادی است که اینجا تنها بعضی از آن ها معرفی شده اند..

آجر پوزه ای

آجری که با زاویه گرد ساخته شده و  برای گوشه ها و کنج ها استفاده می شود. این دسته از آجر ها مرغوب بوده و در لبه پیاده رو ها هم مورد استفاده قرار می گیرد.

آجر کانال

آن ها اغلب به شکل ناودان و کانال ساخته می شوند و لعاب دارند که مانند یک لایه محافظت کننده برای آجر عمل می کند. این نوع آجر در زهکشی مورد استفاده قرار می گیرد.

آجر های مقابله ای

این مدل از آجر ها بر اساس ضخامت دیواری که قرار است روی آن ها پوشش داده شود تولید می شوند. آن ها به اشکال مختلفی مانند پخ، نیمه گرد و … ساخته می شوند.

آجر توخالی

این مدل از آجر ها که به سلولی یا حفره ای هم شناخته می شوند، دارای ضخامت حدود 20 تا 25 میلی متر هستند. جنس آن ها رس است و وزنشان یک سوم آجر های هم اندازه دیگر است. بنابراین می توان سریع تر آن ها را حمل کرد و در ساخت استفاده کرد. علاوه بر ساخت سریع، کاهش انتقال گرما، صدا و رطوبت باعث شده تا نسبت به بقیه برتری داشته باشد. از این مدل در پارتیشن بندی آجری هم می توان استفاده کرد.

آجر سنگفرش ( سنگفرش آجری)

این نوع آجر ها از خاک رسی که میزان آهن آن بیشتر است ساخته می شوند. آهن اضافی باعث می شود تا آجر ها در دمای پایین تری منجمد شوند. چنین آجر هایی در برابر رفت و آمد زیاد و ساییدگی مقاومت بیشتری دارند و لغزنگی آن ها کمتر است. بنابراین برای استفاده در پیاده رو های باغ و خیابان مورد استفاده قرار می گیرند.

آجر نسوز

این مدل شاید در ظاهر فرق چندانی نداشته باشد اما خواص آن باعث شده تا این روز ها مورد استقبال قرار بگیرد. آجر نسوز را رس و خاک چینی تشکیل می دهند که در دمای بالای 1500 درجه در کوره می پزد. از ویژگی های آن مقاومت بالا در برابر حرارت و گرما ست. بنابراین در ساخت دیواره های شومینه می تواند بسیار کاربردی باشد. همچنین آن ها تحت تاثیر تغییرات شیمیایی و ضربه هم قرار نمی گیرند.

آجر ضد اسید

این نوع آجر در برابر خوردگی توسط بسیاری از اسید ها خصوصا اسید سولفوریک مقاومت بالایی دارد. در ساختار آن خاک رس، کوارتز و فلداسپات استفاده می شود. بنابراین در محیط های اسیدی مانند فاضلاب های صنعتی و برج های کارخانه های شیمیایی می تواند بسیار کاربرد داشته باشد. این مدل در برابر حرارت و تغییرات دما هم از مقاومت خوبی برخوردار است. این آجر علاوه بر مقاومت در برابر اسید، ضد آب هم به حساب می آید زیرا جذب آب پایینی دارد. همچنین می توان آن ها را بر روی سطوح مرطوب هم نصب کرد.

بلوک سیمانی

یکی دیگر از اصلی ترین مصالح ساختمانی مورد استفاده در حوزه ساخت و ساز، بلوک سیمانی است که از ترکیب سیمان،  آب، شن و ماسه ساخته می شود.

انواع بلوک سیمانی بر اساس وزن

این مواد بر اساس وزنشان به 3 نوع سبک، نیمه سبک و سنگین تقسیم می شوند.

سنگین

این مدل بالای 2000کیلوگرم بر متر مکعب وزن دارد که سوراخ های آن با شن و ماسه پر می شود. نکته قابل توجه این است که هر چقدر بلوک سیمانی سنگین تر باشد از مقاومت بالاتری هم برخوردار است.

نیمه سبک

این دسته از بلوک های سیمانی بین 1700 تا 2000 کیلوگرم بر متر مکعب می باشند.

سبک

در فرایند تولید این مدل، از طریق واکنش های شیمیایی حباب هایی در بلوک شکل می گیرد که وزن آن را کاهش می دهد. وزن بلوک سیمانی سبک کمتر از 1700 کیلوگرم بر متر مکعب است.

مزایا استفاده از بلوک سیمانی

• سرعت دیوار چینی را بالا می برد.
• نسبت به دیوار های آجری هزینه کمتری دارد.

معایب استفاده از بلوک سیمانی

• در برابر رطوبت مقاومت زیادی ندارند.
• در زمان جا به جایی و یا استفاده در دیوار ها و سقف ها، ضایعات زیادی تولید می کنند.

نکات مورد توجه در استفاده از بلوک سیمانی

• برای این که بلوک های سیمانی به خوبی به هم بچسبند، لازم است تا در هنگام کار از آب استفاده شود تا به خوبی خیس بخورند.
• هنگام چیدن بلوک ها باید از ابتدا و انتها دیوار شروع کرد و در نهایت به وسط آن رسید.
• برای افزایش استحکام و مقاومت آن می توان از میلگرد های فلزی در داخل سوراخ های آن استفاده کرد.

انواع بلوک سیمانی بر اساس شکل و اندازه

بلوک های سیمانی از نظر ظاهر و اندازه با یک دیگر متفاوت هستند. آن ها به دو دسته کلی توپر و توخالی تقسیم می شوند و هر کدام زیر مجموعه هایی هم دارند.

بلوک سیمانی توپر

همانطور که مشخص است این بلوک ها توپر هستند و استحکام بالایی دارند. اغلب از این مدل ها برای سنگ فرش ها استفاده می شود. آن ها همچنین در ساخت دیوار هایی که در معرض باد شدید قرار دارند، مورد استفاده قرار می گیرند. این مدل نسبت به بلوک های توپر سنگین تر هستند. در ساخت انواع سوله ها و پایه های خانه نیز کار برد دارند.

بلوک سیمانی سنگفرش

این مدل شبیه به جعبه هایی مستطیل شکل است که اغلب برای سنگفرش جاده ها و سطوحی که بروی آن ها رفت و آمد انجام می شود، به کار گرفته می شوند. ظاهر آن ها به آجر شباهت دارد اما در اشکال مختلف مثلا مربعی هم ساخته می شوند. بلوک های سنگ فرش شامل رنگ های خاکستری روشن، قهوه ای تیره، ماسه سنگی، زغالی و … است. البته گاهی برای بهبود ظاهر  به رنگ آمیزی احتیاج دارند.

بلوک سیمانی رسی منبسط شده

این سبک از بلوک سیمانی در کاهش بار سازه بسیار تاثیر گذار است و معمولا با  سنگدانه های ریز سیمان و خاکستری که از سوزاندن زغال سنگ و دیگر مواد به دست می آید، ساخته می شود. آن ها بسیار انعطاف پذیر هستند به طوری که به راحتی می توان در اشکال مختلف قالب گیری کرد. خاک رس می تواند جایگزین مناسبی برای سیمان و بتن برای جلوگیری از انتقال سر و صدا و انرژی باشد. همچنین استفاده از خاک رس در تولید این مدل می تواند به دفع آب و آتش کمک کند.

بلوک سیمانی اتوکلاوه شده (هوا دهی شده)

در ساخت این مدل از بلوک های سیمانی، حدود 80 درصد، از هوا استفاده می شود. بنابراین وزن سبکی دارند. بنابراین به این نکته توجه داشته باشید که بر خلاف سایر بلوک های توپر، خیلی قوی نیستند و برای حمل بار گزینه ایده آلی به حساب نمی آیند. از آن ها برای استفاده در پارتیشن ها، دیوار های جانبی و دیگر مکان ها می توان استفاده کرد.

بلوک سیمانی سبک سلولی

این بلوک از طریق ترکیب سیمان، خاکستر بادی و فوم ساخته می شود. همان طور که اسم آن نشان می دهد وزن سبکی دارد و می تواند عایق خوبی در برابر دما و صدا باشد. بلوک سبک سلولی مقاومت بالایی در برابر آتش دارد و در ساخت دیوار های مرکب و پاراپت به کار گرفته می شود. یکی از مهم ترین ویژگی های این مدل این است که با تراکم های مختلف عرضه می شوند. اگر برای باربری می خواهید استفاده کنید، بلوک هایی که چگالی بالایی دارند گزینه مناسبی هستند اما اگر آجر کاری بدون بار مدنظر شماست نوع کم تراکم آن ها مناسب تر هستند.

بلوک سیمانی خاکستر بادی

این مدل با استفاده از خاکستر بادی و آب ساخته می شوند که یک ماده پودری را شکل می دهند و به عنوان رنگدانه عمل می کنند. بلوک هایی که از این طریق ساخته می شوند، از همان ابتدا سخت می شوند. آن ها در برابر دما های پایین مقاومت بالایی دارند و می توانند مشکل نفوذ پذیری را تا حدودی بر طرف کنند. این نوع بلوک به طور کلی از خاکستر تشکیل شده اند اما بسته به رنگ ذرات آن، متفاوت هستند. بلوک سیمانی خاکستر بادی در اندازه های کوچک ساخته می شوند زیرا با افزایش سایز، احتمال ترک خوردن هم افزایش می یابد.

بلوک های سیمانی توخالی

این نوع از بلوک های سیمانی، دارای 3 درجه هستند که میزان بار متفاوتی را تحمل می کنند. به طوری که درجه A قادر به تحمل 1500 کیلوگرم بر متر مکعب است، درجه B کمتر از 1500 کیلوگرم و درجه C بیشتر از 1000 کیلوگرم بر متر مکعب را می تواند تحمل کند. به این ترتیب بلوک های درجه A و B به عنوان باربر شناخته می شوند در حالی که بلوک درجه C غیر باربر به حساب می آید. علاوه بر این بلوک های تو خالی شکل ها و اندازه های مختلفی دارند که در ادامه معرفی می شوند.

بلوک سیمانی برانکارد

بیشترین استفاده از این مدل بلوک ها، در نقشه های ساختمانی و برای اتصال گوشه ها در بنایی است به طوری که به موازات صفحه دیوار ها قرار می گیرند.

بلوک سیمانی ستونی

هیچ گزینه ای برای ساخت ستون های ساختمانی مناسب تر از بلوک سیمانی ستونی نیست. این مدل که بلوک های دو گوشه هم نامیده می شوند، طوری ساخته شده اند که هنگام استفاده گوشه های دوتایی آن بدون پوشش باقی می مانند. این مدل همچنین در ساخت اسکله هم به کار گرفته می شود.

بلوک سیمانی پارتیشن

این مدل از بلوک ها دارای دو یا سه محفظه توخالی هستند که کمی به جعبه شباهت دارد اما ارتفاع آن از عرضش بلند تر است. همان طور که از نامش مشخص است کاربرد آن ها در دیوار های جدا کننده است.

چوب

شاید بتوان گفت قدیمی ترین مصالح ساختمانی مورد استفاده بشر، چوب است. از چوب برای ساختن همه چیز استفاده می شد. از قدیمی ترین خانه ها در دوران نوسنگی گرفته تا اولین معبد اورشلیم که با سرو های لبنان ساخته شده است. شاید این نکته جالب باشد که حدود 90 درصد خانه های آمریکایی از چوب ساخته شده بودند، اما آتش سوزی های وسیع که یکی از آن ها در سال 1871 اتفاق افتاد، سازندگان خانه ها و ساختمان ها را به این فکر انداخت تا جایگزینی برای چوب پیدا کنند. به این ترتیب بتن و فولاد وارد صنعت ساختمان سازی شدند و از چوب برای ساخت داخل خانه و جزئیات مربوط به آن استفاده کردند.

امروزه به لطف پیشرفت های مهندسی هم روش هایی برای حفاظت از چوب و الوار پدید آمده هم نحوه ساخت و ساز به سمت ساختمان های سبز تر تغییر پیدا کرده است. به طوری که امروزه چوب کاربرد گسترده تری نسبت به قبل دارد و تنها به پروژه های مسکونی محدود نمی شود.

آیا چوب در ساختمان سازی از ایمنی لازم برخوردار است؟

همان طور که می دانید چوب در برابر آتش سوزی آسیب پذیر است. بنابراین لازم است تا با مواد محافظ پوشانده شود. مزیت اصلی چوب نسبت به فولاد، هنگام آتش سوزی، این است که بدون توجه به دمای آتش با همان سرعت می سوزد. جردن اسمیت سازنده و صنعتگر حرفه ای توضیح می دهد که اگر فولاد در معرض آتش بسیار داغ قرار بگیرد، استحکام آن به یکباره مقدار چشم گیری کاهش می یابد. در واقع به صفر می رسد و ساختمان می تواند به سرعت فرو بریزد. اما چوب میزان و سرعت سوختگی یکسانی دارد، چه آتش سرد باشد چه بسیار داغ. بنابراین در شرایط حریق شما فرصت بیشتری برای تخلیه محیط دارید.

مزایا استفاده از چوب در ساختمان سازی

استفاده از چوب در ساخت و ساز نسبت به دیگر مصالح ساختمانی دارای مزایا زیادی است که در زیر به طور خلاصه اشاره شده است.

سادگی ساخت

برای ساخت تیر و تیرچه و دیگر قسمت ها به راحتی می توان در محل ساخت، چوب را برش داد و برخلاف برخی از مصالح ساختمانی به تجهیزات سنگینی برای ساخت احتیاج ندارد.

سرعت ساخت

در استفاده از چوب می توان برخی از عناصر را به صورت پیش ساخته درآورد و تنها تغییر در جزئیات را در محل ساخت انجام داد.

جذب کربن

چوب در طول چرخه زندگی خود همواره کربن را به خود جذب می کند.

مقاومت کششی بالا

اگر چه چوب به طور کلی دارای وزن سبکی نسبت به فولاد است اما مقاومت کششی آن بیشتر است. به این معنا که می تواند وزن خود را بیشتر تحمل کند. این ویژگی اجازه می دهد تا ساختمان به تکیه گاه های کمتری نیاز پیدا کند. در نتیجه فضاهای بزرگ تری ساخته می شود.

عایق صدا

خاصیت آکوستیک چوب آن را به ماده ای مناسب برای استفاده در محیط های کاری و یا فضای نشیمن خانه تبدیل کرده است چرا که چوب به جای بازتاب و یا تقویت سروصدا آن را جذب کرده و تا حد زیادی مانع عبور ان می شود.

زیبایی

استفاده از چوب به طور طبیعی بر زیبایی هر مکانی تاثیرگذار است. چوب دارای گونه های بسیار متنوعی است که هر کدام ویژگی ها و زیبایی خاص خود را دارند. این گونه های مختلف خواص مکانیکی، صوتی و حرارتی متفاوتی هم ارائه می دهند.

افزایش کاربرد چوب با کنترل رطوبت

از جمله مهم ترین عوامل تاثیرگذار بر کیفیت و دوام چوب میزان رطوبت آن است که باید اندازه گیری و کنترل شود. چوب جاذب رطوبت است بنابراین باید تعادلی بین رطوبت داخلی و شرایط محیطی وجود داشته باشد. اگر سازندگان قبل از این که چوب با رطوبت تنظیم شود و به حالت تعادلی برسد، پروژه را شروع کنند امکان تاب برداشتن، پیچ خوردگی، شکافتن چوب و … وجود دارد.

شیشه

ماده ای جامد و شفاف که به صورت های مختلفی در زندگی روزمره ما مورد استفاده قرار می گیرد. مواد خام طبیعی نظیر ماسه، خاکستر و سنگ آهک در دمای بسیار بالا ذوب می شوند تا ماده جدیدی به نام شیشه به وجود بیاید. شیشه در دمای بالا حالت مایع دارد اما در دمای محیط جامد است. بنابراین می توان هنگام ساخت، شکل های گوناگونی به آن بخشید.

قدمت ساخت شیشه به 3500 سال پیش از میلاد برمی گردد. زمانی که برای اولین بار در مصر و بین النهرین به عنوان جواهرات و ظروف تولید می شدند. از آن زمان به بعد کاربرد شیشه از صنایع دستی به تولیدات صنعتی هم پیش روی کرد. از نمونه های زیبای کاربرد شیشه می توان به کریستال بوهمی، جزیره مورانو در ایتالیا، گالری میروس در کاخ ورسای و شیشه های رنگی در کلیسا ها اشاره کرد.

شیشه بر اساس ویژگی های فیزیکی و مواد به کار رفته در ساخت و همچنین کاربردهایی که دارد، در انواع مختلفی ساخته می شود. از طرح های بزرگ صنعتی تا پنجره های خانه ها می توان از آن استفاده کرد. در ادامه چند مورد از رایج ترین و محبوب ترین شیشه ها را معرفی کرده ایم.

شیشه تخت

این مدل اولین محصول از فرآیند ساخت شیشه است که ضخامتی یکنواخت دارد و از طریق پردازش بیشتر بروی آن می تواند به پایه ای برای استفاده در ساخت مدل های پیشرفته تر مانند شیشه های دوجداره، تبدیل شود. از این مدل شیشه می توان در پنجره ها، ایستگاه های اتوبوس، لوازم خانگی، لوازم الکترونیکی و … استفاده کرد.

شیشه سکوریت یا سفت شده

این مدل در برابر شکستگی بسیار مقاوم است که به شیشه های نشکن هم شناخته می شوند.فرایند خنک سازی در این مدل به گونه ای است که در صورت شکستن، خرد نمی شوند و به شکل قطعات مربعی شکل کوچک در می آیند که خطر آسیب رساندن به افراد را کاهش می دهد. بنابراین در مکان هایی که نیاز به ایمنی بیشتری وجود دارد می توان از این مدل استفاده کرد. همچنین شیشه سکوریت در برابر حرارت و گرما مقاومت نسبتا بالایی دارد که به راحتی شکسته نمی شود در نتیجه می توان به عنوان شیشه های حمام مورد استفاده قرار گیرد.

شیشه لمینت

شیشه های چند لایه یا لمینت، با چسباندن طلق PVB بین دو یا چند لایه شیشه، حرارت دادن و سپس چسباندن آن ها به یک دیگر ساخته می شوند. در ساخت این مدل می توان از شیشه های معمولی، سکوریت، رنگی و … استفاده کرد. به دلیل چسبندگی طلق PVB حتی زمانی که شیشه می شکند، قطعات به لایه نازک متصل می شوند و به افراد آسیب نمی رسد. همچنین طلق وسط در برابر ضربه های متوالی سلاح های کشنده مانند چکش، گلوله و… قادر است مقاومت کند در نتیجه امنیت بالایی دارد.

شیشه رفلکس

این مدل به گونه ای ساخته می شود که دارای خاصیت بازتابندگی است به این شکل که هر طرف شیشه که نور بیشتری دریافت کند به آینه تبدیل می شود. بنابراین در روز از بیرون، آینه است و از داخل، یک شیشه معمولی است که علاوه بر حفظ حریم خصوصی، نور گیری مناسبی هم دارد اما در شب عکس آن اتفاق می افتد. این مدل ها بر اساس مواد مختلفی که در ساختشان استفاده می شود، رنگ های گوناگونی دارند و خاصیت بازتاب در آن ها متفاوت است.

شیشه تقویت شده

این مدل شده در واقع نوعی شیشه روکش شده توسط اکسید های فلزی است که ضخامت آن را افزایش داده و در نتیجه مقاومت آن بالا می رود. از این مدل شیشه اغلب در ساخت پنجره های دو جداره استفاده می شود. شیشه های تقویت شده تا حد زیادی مانع عبور اشعه UV به داخل می شود.

شیشه رنگی

برای ساخت این مدل، مقادیر کمی از اکسید های فلزی به ترکیب شیشه ضافه می شوند تا رنگ تیره تری به آن ببخشند. اگر حفظ حریم خصوصی برای شما اهمیت دارد، شیشه های رنگی انتخابی ایده آل است. این شیشه ها علاوه بر این که مانع دیده شدن داخل می شود، نورگیری مناسبی دارد و در عین حال عبور اشعه مضر UV را کاهش می دهد.

شیشه سندبلاست شده

سندبلاست فرایندی است که طی آن شن و ماسه و دیگر مواد ساینده معدنی با فشار بروی شیشه پرتاب می شوند و از این طریق یک لایه مات بروی آن شکل می گیرد که می تواند به حفظ حریم خصوصی کمک کند. طرح های مختلفی می توان از این طریق ایجاد کرد که به عنوان شیشه های تزئینی و در جهت بهبود طراحی داخلی کاربرد داشته باشند. بنابراین این گزینه تعادل مناسبی را بین حریم خصوصی و زیبایی برقرار می کند.

شیشه طرح دار

معمولا با عبور دادن شیشه های گرم شده از غلتک هایی که دارای طرح و الگو منظمی هستند، برای حک شدن طرح بر روی آن ها، تولید می شوند. شیشه های طرح دار مانند مدل سندبلاست شده نور را عبور می دهند اما شفافیت کامل ندارند و می توان در مکان هایی که هدف حفظ حریم خصوصی است و یا تنها جنبه تزئینی آن مدنظر است به کار گرفته شوند.

سیمان

سیمان پودری خاکستری رنگ است که با مخلوط شدن با شن و ماسه و آب بتن را تشکیل می دهد. در واقع سیمان  چسبی است که شن و ماسه و میلگرد را در کنار هم نگه می دارد تا بتن ساخته شود. مواد خام در کارخانه های تولید سیمان فرآوری شده و حرارت داده می شوند که یک ماده سخت سنگی شک می گیرد. این ماده آسیاب می شود و به پودر ریز تبدیل می شود و در نهایت به فروش می رسد. سیمان علاوه بر ساختمان سازی عضو جدانشدنی زیر ساخت های شهری است که برای ایمن سازی آن ها مورد استفاده قرار می گیرد.

سیمان عمدتا دو نوع است. سیمان هیدرولیک که در اثر افزودن آب سخت می شود و سیمان غیر هیدرولیک که در اثر کربناته شدن با کربن موجود در هوا سفت می شود که در زیر آب نمی تواند مورد استفاده قرار بگیرد. سیمان پورتلند که امروزه رایج ترین نوع آن است، در واقع همان مدل هیدرولیک است بنابراین برای استفاده در آب و هوای مرطوب بسیار مناسب است. سیمان پورتلند انواع مختلفی دارد مانند سیمان پورتلند خاکستر، سیمان گسترده، سیمان مخلوط سفید، سیمان رنگی و آساب شده.

برای ساخت و تولید سیمان، سنگ آهک و موادی مانند سیلیکات و بوکسیت و … حرارت داده می شوند که طی این فرآیند از سنگ آهک، کربن دی اکسید آزاد می شود و آهک زنده به وجود می آید که با سایر مواد ترکیب می شود. در نتیجه سیلیکات های کلسیم و در نهایت کلینکر شکل می گیرد. گچ به کلینکر اضافه می شود و به پودر ریز تبدیل می شود که این محصول نهایی سیمان پورتلند است.

سیمان ماده ای غیر قابل بازیافت است به طوری که برای هر ساخت و ساز به سیمان جدیدی نیاز است. از آن جا که فرایند کوره در کارخانه های سیمان باعث انتشار کربن دی اکسید می شود کشورها به دنبال کاهش و حتی حذف اثرات زیانبار آن هستند به گونه ای که صحبت از تولید ماده ای جدید تحت عنوان سیمان سبز است. برای ساخت سیمان سبز که تاثیر منفی کمتری بر محیط زیست داشته باشد، به ایجاد روش های نوینی در تولید آن نیاز است. مثلا روش هایی که کربن کمتری آزاد می کنند یا تغییر فرمول ساخت آن و استفاده از زباله ها در فرایند تولید.

پلاستیک

پلاستیک به طور کلی می تواند مصنوعی یا “زیست پایه” باشد که به آن “بیوپلاستیک” هم می گویند. مدل های مصنوعی از نفت خام، گاز طبیعی و یا زغال سنگ به دست می آید. در حالی که پلاستیک های زیستی از محصولات تجدید پذیری مانند کربوهیدرات ها، نشاسته، چربی ها و روغن های گیاهی، باکتری ها و سایر مواد بیولوژیکی به دست می آیند. اکثر پلاستیکی که امروزه مورد استفاده قرار می گیرد، به دلیل سهولت روش های تولید و پردازش نفت خام، مصنوعی است. با این حال، تلاش برای حفظ ذخایر محدود نفت باعث شده تا نیاز به پلاستیک های جدید تر ساخته شده از منابع تجدید پذیر مانند زباله ها بیشتر شود.

مراحل ساخت پلاستیک

برای ساخت پلاستیک هایی که امروزه تولید می شوند مراحل زیر طی می شود.

استخراج مواد خام اولیه

عمدتا نفت و گاز طبیعی ترکیبات پیچیده ای دارند که باید پردازش شوند.

فرآیند پالایش

این فرآیند نفت خام را به فرآورده های نفتی مختلف تبدیل می کند. محصولات نفتی برای تولید مواد شیمیایی مفید از جمله مونومر ها تبدیل می شوند. در مرحله پالایش نفت خام در یک کوره گرم می شود و سپس به واحد تقطیر فرستاده می شود تا به اجزای سبک تر تبدیل شود. یکی از این اجزا “نفتا” نام دارد که ماده حیاتی در ساخت پلاستیک است.

پلیمریزاسیون

فرایندی در صنعت نفت است که در آن گاز های سبک الفین مانند اتیلن، بوتیلن و پروپیلن به هیدروکربن هایی با وزن مولکولی بالاتر تبدیل می شوند.

ترکیب و پردازش

در این مرحله گلوله هایی که از مخلوط های مختلف و مواد مذاب شکل گرفته اند، به اشیا پلاستیکی با طراحی های مختلف و در اندازه، شکل و رنگ های گوناگون تبدیل می شوند.

کاربرد های پلاستیک

پلاستیک تقریبا در همه حوزه ها از جمله تولیدو بسته بندی، ساخت و ساز، منسوجات، حمل و نقل، برق و الکترونیک و … استفاده می شود.

حمل و نقل

جابه جایی مقرون به صرفه و ایمن مردم و کالا ها برای اقتصاد حیاتی است. کاهش وزن خودرو ها، هواپیما ها، قایق ها و قطار ها می تواند مصرف سوخت را به طور چشمگیری کاهش دهد. بنابراین سبک بودن پلاستیک ها آن ها را برای این صنعت ارزشمند می سازد.

ساخت و ساز

پلاستیک ها در طیف وسیعی از کاربرد ها در صنعت ساخت و ساز استفاده می شوند. آن ها تطبیق پذیری بالایی دارند و ویژگی هایی نظیر استحکام و دوام زیاد، مقرون به صرفه بودن، نیاز به نگهداری کم و مقاومت در برابر خوردگی آن ها را به یک انتخاب جذاب در حوزه ساخت و ساز تبدیل می کند.

بسته بندی

شاید بتوان گفت پلاستیک مناسب ترین ماده برای بسته بندی کالا ها است. آن ها بهداشتی، سبک، انعطاف پذیر، محافظ و با دوام هستند که در انواع مختلف بسته بندی ها نظیر ظروف و وسایل مانند بطری ها، سینی ها، فنجان ها، بسته بندی محصولات کودک و … استفاده می شوند.

پزشکی و درمان

ساخت سرنگ، لوله ها، دستگاه های دیالیز، پانسمان زخم و لوازم پزشکی دیگر.

نظامی

استفاده در ساخت و تولید کلاه ایمنی، تانک، کشتی های جنگی، هواپیما و تجهیزات ارتباطی.

آلودگی های پلاستیکی

بیشتر کره زمین در پلاستیک دور ریخته شده شنا می کند که سلامت حیوانات و انسان ها را به خطر می اندازد. آلودگی پلاستیک به یکی از مهم ترین مسائل زیست محیطی تبدیل شده است. زیرا افزایش سریع تولید محصولات پلاستیکی یک بار مصرف، توانایی جهان برای مقابله با آن ها را تحت تاثیر قرار می دهد. آلودگی های ناشی از این ماده بیشتر در کشور های در حال توسعه آسیایی و آفریقایی قابل مشاهده است. جایی که سیستم های جمع آوری زباله اغلب ناکار آمد هستند و نرخ بازیافت پایینی دارند. بنابراین برای کاهش این آلودگی ها لازم است تا حد امکان از مدل های جدید تری که با محیط زیست سازگار هستند استفاده شود.

آلومینیوم

اگر به اطراف خود نگاهی بیاندازید این ماده را به وفور مشاهده می کنید. در ساخت اتومبیل ها و دیگر وسایل نقلیه، تلفن همراه و کامپیوتر ها و … مقادیر متفاوتی از آلومینیم به کار رفته است. ویژگی هایی نظیر دوام بالا و سبک وزن بودن آن این ماده را بسیار کاربردی ساخته است. فلزی نقره ای رنگ که که پس از اکسیژن و سیلیکون سومین عنصر رایج بر روی کره زمین است. اما به دلیل ترکیب شدن با دیگر عناصر، آلومینیوم خالص وجود ندارد. این ماده خواص و ویژگی هایی دارد که به طور خلاصه می توان آن ها را در موارد پایین ذکر کرد.

• سبک وزن است.
• استحکام بالایی دارد به همین دلیل برای استفاده در صنعت هوافضا و یا حمل و نقل بسیار مناسب است.
• قابلیت شکل پذیری دارد.
• آتش نمی گیرد
• نیاز به رنگ خاصی ندارد.
• بر خلاف پلاستیک سمی نیست
• انعطاف پذیری بالایی دارد.
• می توان بارها مورد استفاده مجدد قرار بگیرد. آلومینیوم را می توان ذوب کرد و بدون آن که خواص آن دچار تغییرات شود دوباره استفاده کرد.
• مقاومت بالایی در برابر خوردگی دارد. علت آن این است که وقتی در معرض هوا قرار می گیرد، لایه ای نازک بر روی سطح آن شکل می گیرد که از اکسیداسیون اضافی جلوگیری می کند.
• رسانا حرارتی و الکتریکی است

کاربرد آلومینیوم در ساختمان سازی

تقریبا حدود 25 درصد از کل فلز آلومینیوم در حوزه ساختمان سازی استفاده می شود. در این جا ما رایج ترین استفاده های این ماده را معرفی کرده ایم.

پروفیل های دامن آلومینیومی

این تخته ها بیشتر جنبه تزئینی دارند که در محل اتصال کف و دیوار نصب می شوند.

سقف

آلومینیوم مقاومت کششی بالایی دارد به همین دلیل می تواند در ساخت سقف ساختمان ها کاربردی باشد. همچنین این ماده بسیار چکش خوار است. به طوری که می توان آن را در اشکال پیچیده ساخت. این ماده گرمای کمی در خود ذخیره می کند و پس از قطع دریافت مستقیم نور، به سرعت خنک می شود.

روکش فلزی

از روکش های آلومینیومی در سرد ترین مناطق جهان مانند سیبری به طور گسترده ای استفاده می کنند. زیرا بهتر از آجر و سنگ می تواند از ساختمان در برابر سرما محافظت کند.

قاب در و پنجره

در ساختمان های مدرن و مرتفع نصب درب و پنجره های آلومینیومی گزینه ای مناسب است زیرا آلومینیوم نسبت به دیگر مواد مورد استفاده سبک وزن تر است و مقاومت کششی بالایی دارد در نتیجه کار نصب و استفاده را راحت می سازد. همچنین طول عمر بالایی دارد.

پنل خورشیدی

آلومینیوم در قاب و سیستم تثبیت پنل ها و همچنین در داخل آن ها مورد استفاده قرار می گیرد. علت انتخاب این متریال برای استفاده وزن سبک، استحکام بالا و مقاومت در برابر شرایط بیرونی در سقف ها است.

پله ها و رمپ ها

آلومینیوم علاوه بر ویژگی هایی که تا کنون گفته شد، ارزان قیمت تر از فولاد و آهن است و نسبت به آن ها نیاز به نگهداری کم تری در برابر رطوبت و خشکی دارد. بنابراین برای استفاده در این زمینه ترجیح داده می شود.

سیستم های تهویه هوا

لوله های آلومینیومی اخیرا جای لوله های مسی مورد استفاده در سیستم های تهویه را گرفته اند و علت آن مزایا آلومینیوم نسبت به مس است. این مزایا شامل مواردی از قبیل ارزان بودن، قابل بازیافت بودن و مقاومت در برابر خوردگی است در حالی که لوله های مسی در برابر روغن های روان کننده دچار خوردگی می شوند.

سیستم های گرمایش

آلومینیوم گرما را خیلی سریع از خود عبور می دهد، به همین دلیل در صورت استفاده از آن خانه شما سریع تر گرم می شود. همچنین مبدل های حرارتی ساخته شده با آلومینیوم صدای کمتری تولید می کنند، تحت تاثیر خوردگی قرار نمی گیرند و از نوع فولادی آن ها ارزان تر هستند.

مبلمان

استفاده از آلومینیوم برای ساخت مبلمان شهری و فضای باز بسیار مناسب است. زیرا هم سبک است هم به هر شکلی در می آید. در کنار این ویژگی ها باید به دوام بالای آن هم اشاره کرد.

گچ

نوعی مصالح ساختمانی است که بیشتر برای پوشش و محافظت از سقف ها و دیوارهای داخلی و همچنین تزیین و گچ بری های مختلف استفاده می شود. منظور از گچ بری تولید سطح دارای بافت به جای سطح صاف برای گچ است. این ماده ترکیبی از گچ و آهک و یا سیمان به همراه آب و شن و ماسه است. گچ اغلب به شکل پودر خشک تولید می شود که قبل از استفاده لازم است با آب مخلوط شود. گچ می تواند دوام بالایی داشته باشد.به طور مثال اهرام مصر گچ بری هایی دارند که بعد از 4000 سال هنوز هم باقی مانده اند.

انواع گچ بر اساس مواد سازنده

• گچ پاریس: رایج ترین نوع گچ برای دیوارهای داخلی است که مقاومت بالایی در برابر آتش دارد.
• گچ آهکی: از ترکیب آهک با ماسه ساخته می شود که گاهی برای تقویت و جلوگیری از ترک خوردن، موی حیوانات به آن اضافه می شود و از گچ پاریس منعطف تر است.
• گچ سیمانی: ترکیبی از ماسه، سیمان و آب است که برای مصالح ساختمانی داخلی و خارجی کاربرد دارد. نسبت به گچ پاریس دارای مقاومت بیشتری در برابر رطوبت است.
• گچ سفالی (رسی): یک مصالح ساختمانی پایدار که می تواند جایگزین گچ های مدرن شود. برای افزایش استحکام آن، فیبر اضافه می شود و در طیف وسیعی از رنگ های طبیعی موجود است بنابراین نیازی به رنگ آمیزی ندارد.

کاربرد های گچ در ساختمان سازی

اصلی ترین کاربرد گچ، در بنایی و افزایش پایداری دیوار ها از طریق پر کردن فضای خالی بین آجر ها است. این مصالح ساختمانی همچنین دیوار ها را ضد آب می سازد و باعث می شود در برابر رطوبت  و کپک مقاومت بیشتری داشته باشند. گچ علاوه بر استحکام، زیبایی و یک دستی بیشتری به دیوار می بخشد به گونه ای که حتی قبل از رنگ آمیزی، ظاهری قابل قبول دارد و ضعف ها و عیب های کار را پنهان می کند.

سرامیک

اگر بخواهیم تعریفی کلی از این ماده ارائه دهیم باید گفت نوع خاصی از مواد غیر فلزی است که از طریق یک فرآیند گرمایش شدید با دما بالا، شکل می گیرد و سپس جامد می شود. سرامیک اگر چه شکننده است اما در برابر خوردگی مقاومت بالایی دارد. این ماده از یک کلمه یونانی به معنای سفال گرفته شده است. در حالی که امروزه می دانیم  سرامیک معنای گسترده تری دارد و سفال، تنها بخشی از دنیای سرامیک است.سرامیک را می توان به دو نوع سنتی و مدرن تقسیم کرد. نوع سنتی آن تنها بر پایه خاک رس ساخته می شود. اما در ساخت نوع جدید آن از موادی نظیر شیشه و سیمان استفاده می شود.

خواص سرامیک

مهم ترین ویژگی این ماده نسوز بودن آن است به طوری که هم در شرایط عادی، هم در شرایط غیر عادی می توانند آسیب ها را تحمل کنند. دیگر ویژگی های سرامیک در ادامه آمده است.

• نقطه ذوب بالایی دارد.
• دارای سختی و استحکام بالایی است.
• دوام قابل توجهی دارد به گونه ای که چندین دهه می توانند دوام بیاورند.
• در برابر جریان الکتریکی رسانا نیست.
• با مواد شیمیایی دیگر واکنش ندارد.

کاربرد سرامیک

سرامیک به دلیل ویژگی و خواصی که دارد ازجمله مقاومت در برابر حرارت، کاربرد های گسترده ای دارد. در ساختمان سازی به طور خاص در آشپزخانه و حمام استفاده می شود. زیرا گرما بر آن تاثیری نمی گذارد و ضد خش است. بنابراین دوام بالایی دارد و از آسیب های احتمالی و تحمیل هزینه تعمیر به سازنده  جلوگیری می کند.

 از دیگر کاربرد های آن می توان به هوافضا اشاره کرد. موتور های جت هواپیما، در دماهای بالا کار می کنند تا هواپیما بتواند حرکت کند. بنابراین به مقابله با دما های باور نکردنی نیاز است. سرامیک یکی از مناسب ترین مواد برای به کار گیری در این حوزه است. در سال 2003 شاتل فضایی کلمبیا در مسیر برگشت به زمین، به دلیل شکستگی یک کاشی سرامیک از بین رفت و این نکته را یادآور شد که لازم است در ساخت سرامیک ها دقت بیشتری صورت گیرد تا با تولید مدل هایی با کیفیت و کارایی بالاتر از اتفاقاتی از این دست جلوگیری شود.

درب و پنجره

درب و پنجره، دو عنصر مهم در هر ساختمان هستند که در رفت و آمد و زیبایی ظاهری بسیار تاثیر گذارند. شاید به توان گفت هر دوی آن ها مراحل ساخت تقریبا مشابهی دارند و یراق آلاتی که استفاده می شود، شبیه به هم است. آن ها در انواع مختلف و با جنس های متنوعی تولید می شوند. به طور مثال درب ها بر اساس عواملی مانند محل قرار گیری، مواد به کار رفته و نحوه باز و بسته شدن، انواع گوناگونی دارند. برخی از انواع درب بر اساس جنس در ادامه معرفی شده اند.

• درب چوبی
• درب آلومینیومی
• درب آهنی
• درب شیشه ای
• درب pvc , upvc
• درب فایبرگلاس
• درب FRP

انواع درب بر اساس محل قرارگیری

درب ها بر اساس محلی که در آن قرار می گیرند جنس و مدل مختلفی دارند. برخی از آن ها در داخل ساختمان و برخی در بیرون از آن قرار می گیرند.

• درب ورودی
• درب داخلی

انواع درب بر اساس طیقه باز و بسته شدن

این که درب به یک طرف باز شود یا هر دو طرف باعث به وجود آمدن مدل های متفاوتی می شود.

• درب تاشو
• درب کشویی
• درب تابدار
• درب گردان
•  درب کرکره ای
• درب محوری

انواع پنجره

پنجره ها نیز بر اساس نوع اجزا تشکیل دهنده، در مدل های مختلفی تولید می شوند. بودجه و سلیقه افراد است که در انتخاب نوع آن ها تعیین کننده است. در کنار آن مزایا و معایب هر کدام باید به دقت بررسی شود. ممکن است بعضی تنها ظاهر درب و پنجره برایشان مهم باشد، برخی دیگر به دنبال کیفیت و دوام بالا باشند. در هر صورت اولویت ها و هدف خریداران است که کدام نوع بیشتر به کارشان می آید. برخی از انواع پنجره عبارت اند از:

• پنجره چوبی
• پنجره آهنی
• پنجره آلومینیومی
• پنجره کامپوزیتی
• پنجره سقفی
• پنجره شاه نشین
• پنجره هوشمند

لزوم توجه به درب و پنجره

پنجره روزنه ای برای ورود روشنایی و چشم اندازی به بیرون است. بنابراین انتخاب مدل مناسب و جنس با کیفت می تواند تا مدت ها شما را از تعمیر و رسیدگی به آن بی نیاز کند. همچنین درب که امکان ورود و خروج  را فراهم می کند باید به گونه ای ساخته شود تا علاوه بر افزایش زیبایی، امنیت خانه را هم تامین کند.

لوله

این تجهیزات ساختمانی که برای انتقال مایعات و گاز و هر چیز دیگر در ساختمان ها و کارخانه ها به کار می رود در اندازه ها و اشکال مختلف تولید می شوند. اما مهم تر از همه تفاوت آن ها در جنس است. اگر میخواهید لوله کشی خانه تان به درستی انجام شود به طوری که ترکیدگی و نشتی لوله ها برای مدتی طولانی اتفاق نیوفتد و از هزینه های تعمیر جلوگیری کنید، لازم است از لوله کش حرفه ای کمک بگیرید.

انواع لوله ها بر اساس جنس

موادی که در ساخت لوله ها استفاده می شود می تواند بر عمر مفید و کیفیت آن بسیار تاثیر داشته باشد.در ادامه انواع این مدل ها و ویژگی های مربوط به آن ها معرفی می شوند.

لوله مسی

یکی از مناسب ترین گزینه ها برای لوله کشی، مدل مسی است. اگر سیستم لوله کشی فولادی قدیمی و زنگ زده ای دارید می توانید از این جنس استفاده کنید زیرا مس بسیار محکم است به طوری که تا 50 سال دوام می آورد و در برابر باکتری ها و یا تغییرات دمایی مقاوم است. این مدل از لوله ها می توانند آب تمیز و گرمی برای شما جا به جا کنند. همه این ویژگی ها باعث شده تا هزینه بالاتری نسبت به مواد دیگر داشته باشند.

لوله پی وی سی

همان طور که اشاره شد قیمت لوله های مسی بالا‌تر از سایر مدل ها است. بنابراین اگر قصد تعمیر گسترده لوله کشی در سراسر خانه خود را دارید، این مدل جایگزین خوبی است. از آن جایی که این لوله‌ها پلاستیکی هستند بادوام و مقرون به صرفه محسوب می شوند و فشار بالای آب را می توانند تحمل کنند. نقطه ضعف این لوله ها این است که در صورت قرار گرفتن در معرض گرما مانند پلاستیک تاب می خورند. در نتیجه برای انتقال آب گرم نمی توانند مورد استفاده قرار گیرند.

لوله فولادی

فولاد به عنوان یک آلیاژ فلزی تنوع زیادی از خواص مکانیکی و شیمیایی را ارائه می کند. امروزه کاربرد فولاد در ساخت لوله ها بسیار گسترده تر شده است. به طوری که علاوه بر انتقال مایعات و گاز در شهر ها، برای جا به جایی ذرات جامد کوچک هم استفاده می شود. استحکام بالای آن ها این مدل را برای استفاده در زیر ساخت های حمل و نقلی و سیستم های گرمایشی مناسب ساخته است.

لوله پکس

این مدل که به پلی اتیلن متقاطع هم شناخته می شود نوعی پلاستیک انعطاف پذیر است که در حال حاضر جایگزین مس و فولاد برای خطوط انتقال آب در پروژه های ساختمانی جدید شده است. این لوله ها در اندازه های مختلف تولید می شوند. از قطعات کوتاه برای تعمیرات کوچک تا رول های بلند برای نصب کامل سیستم آبرسانی خانه  و همچنین سیستم گرمایش از کف استفاده می شوند.

 این لوله ها در رنگ بندی مختلفی ساخته می شوند که هر رنگ برای کاربرد خاصی استفاده می شود. رنگ قرمز برای انتقال آب گرم، رنگ آبی برای آب سرد، رنگ سفید و خاکستری هم برای هر دوی آن ها استفاده می شوند. یکی از ویژگی های اصلی این مدل، انعطاف پذیری فوق العاده آن است که باعث می شود به راحتی در سراسر ساختمان، بدون نیاز به اتصالات جداگانه نصب می شود به همین دلیل خطر نشتی را کاهش می دهد.

رنگ

رنگ ها نه تنها در محیط طبیعی بلکه در محیطی که توسط انسان ایجاد می شود هم، عنصری حیاتی هستند. بیشتر مردم رنگ ها را ماده ای تاثیر گذار بر دکوراسیون می دانند. در حالی که آن ها نقش زیادی در معماری دارند. در معماری استفاده از رنگ برای آراستن، برجسته کردن، روشن کردن، جداسازی فضاها و انتقال احساسات ضروری است. رنگ های داخل ساختمان ها بر رفتار و خلق و خوی افراد تاثیر می گذارد.

 مثلا استفاده از رنگ های روشن فضا را بزرگ تر و رنگ های تیره محیط کوچک تری نشان می دهند. به این ترتیب از رنگ برای تنظیم فضا هم می شود کمک گرفت. برای ارتباط برقرار کردن با آن ها باید درک کرد که چگونه رفتار می کنند؟ چه تاثیری بر انسان می گذارند و روان شناسی پشت هر رنگ چیست؟

روان شناسی رنگ ها

قبل از انتخاب هر رنگی باید نوع محیط و کاربری آن را به درستی در نظر گرفت. به عنوان مثال در یک محیط اداری استفاده از رنگ های پر انرژی مناسب است. اما برای یک هتل و استراحتگاه باید از رنگ های آرامش بخش استفاده کرد. رنگ ها به دو دسته اصلی (زرد، قرمز، آبی) و فرعی (نارنجی، سبز، بنفش) تقسیم می شوند. دسته بندی دیگری هم وجود دارد که طبق آن رنگ ها به دسته گرم نظیر قرمز، نارنجی و زرد، و رنگ های سرد مانند آبی، سبز و بنفش تقسیم می شوند. رنگ های گرم محرک و هیجان انگیز و رنگ های سرد آرام بخش و در برخی موارد حتی افسرده کننده هستند.

رنگ های گرم روشن در ساختمان نشان دهنده ظرافت، مهربانی، مهمان نوازی و شادی است در حالی که رنگ های گرم تیره نشان دهنده سرزندگی، قدرت و ثبات است. رنگ های سرد روشن بیانگر تازگی، تنهایی، امید و آرامش هستند در حالی که رنگ های سرد تیره القا کننده حس افسردگی، سنگینی و ابهام هستند. در ادامه با معنای هر رنگ و تاثیری که بر انسان می گذارد آشنا می شویم.

رنگ سفید

این رنگ بیانگر باز بودن و بزرگی فضا است. نشان دهنده صلح و پاکی است اما در صورت یک دست بودن در محیط ساختمان ممکن است حس بلاتکلیفی و پوچی به انسان القا کند.

رنگ زرد

استفاده از این رنگ در ساختمان، فضایی دنج و روشن تر می سازد. نشان دهنده شادی و قدرت است که مراکز عصبی انسان را تحریک می کند.

رنگ سبز

این رنگ در محیط حسی از طبیعت و طراوت را به انسان می بخشد و روح او را آزاد می سازد. همچنین احساس امنیت را القا می کند.

رنگ قرمز

این رنگ به دلیل محرک بودنش برای همه محیط ها مناسب نیست و حس خشم را القا می کند، تنش عضلانی را افزایش می دهد و فشار خون را بالا می برد. بنابراین در ساختمان های مسکونی که محل زندگی و استراحت افراد است توصیه نمی شود. از قرمز کمرنگ می توان در محیط های مختلف استفاده کرد.

رنگ آبی

بیانگر صلح و آرامش است و می تواند مانند یک مسکن عمل کند.

رنگ بنفش

این رنگ حس پیچیدگی و پر رمز و راز بودن به محیط می دهد و بیشتر در مکان های رسمی استفاده می شود.

رنگ آجری

این رنگ حس گرما و صمیمیت را به محیط می بخشد و برای انسان آرامش بخش است.

رنگ صورتی

این رنگ نرمی، لطافت و عشق را بیان می کند.

رنگ مشکی

معمولا نماد غم و اندوه است و در ساختمان احساس خوشایندی به افراد نمی دهد و نا امیدی را القا می کند.

خاکستری

حس غم و شادی در هم آمیخته را می بخشد.

تولیدکنندگان مصالح ساختمانی نسبت به رنگی که به مشتریان خود ارائه می دهند، مسئول هستند بنابراین باید مطمئن باشند رنگی که می فروشند ثابت می ماند و دوام زیادی دارد. استفاده از رنگ های با کیفیت می تواند بر نمای کلی ساختمان ها و زیبایی بصری شهر هم تاثیر گذار باشد. به طوری که در خیلی از شهر ها برای بازسازی محلات قدیمی و تزریق سرزندگی به آن ها از رنگ آمیزی ساختمان ها و دیوار ها کمک می گیرند.

عایق حرارتی

عایق موادی است که جهت جلوگیری از انتقال گرما و یا صدا از یک مکان به مکان دیگر و محدود کردن آن ها در یک بخش  به کار می رود. عایق می تواند به روش های مختلفی کار کند اما اغلب از موادی استفاده می کنند که از میلیون ها محفظه کوچک هوا تشکیل شده اند. زیرا هوای ساکن عایق بسیار خوبی است که مقاومت انواع عایق ها را بسیار بالا می برد.

عایق ها  از مواد الیافی حجیم ساخته می شوند. این مواد شامل فایبر گلاس، پشم سنگ و سرباره، الیاف طبیعی و … است. مواد حجیم در برابر جریان گرما مقاومت می کنند. تخته های فوم سفت و سخت، هوا و یا گاز های دیگر را برای ایجاد مقاومت در برابر گرما محبوس می کنند. همچنین فویل های بسیار بازتابنده  گرمای تابشی را از فضا‌های زندگی منعکس می کنند که برای استفاده در مناطق خنک  بسیار کاربردی هستند.

مواد به کار رفته در عایق حرارتی

در ادامه با برخی از مواد عایق بیشتر آشنا می شویم.

• فایبر گلاس
• پشم معدنی
• سلولز
• الیاف طبیعی
• پلی استایرن
• پلی ایزوسیانورات
• پلی اورتان
• فوم سیمانی
• فوم فنولیک
• روکش عایق

فایبرگلاس

این مواد یکی از رایج ترین مواد عایق است که از الیاف شیشه ای بسیار ظریف ساخته شده است و در اشکال مختلف عایق به کار می رود مانند پتو، تخته های سفت و سخت و عایق کانال ها. این روز ها تولیدکنندگان محصولات فایبرگلاس با چگالی متوسط و بالا تولید می کنند که مقاومت بیش تری در برابر گرما دارند. اکثر تولیدکنندگان از 40 تا 60 درصد شیشه بازیافتی استفاده می کنند.

پشم معدنی

این اصطلاح اغلب به دو نوع عایق اشاره دارد.

• پشم سنگ ماده ای ساخته دست بشر که از مواد معدنی طبیعی مانند بازالت تشکیل شده است.
• پشم سرباره مواد زائدی است که روی سطح فلز مذاب تشکیل می شود.

پشم معدنی به طور متوسط شامل 75 درصد محتوای بازیافتی پسا صنعتی است و برای مقاوم ساختن آن در برابر آتش نیازی به مواد شیمیایی نیست.

سلولز

عایق های سلولزی از محصولات کاغذ بازیافتی، عمدتا روزنامه ها، ساخته می شوند. آن ها معمولا 82 تا 85 درصد محتوای بازیافتی دارند. برای تولید آن ها ابتدا کاغذ به قطعات کوچک تر خرد  می شود، سپس به فیبر تبدیل می شود و در نهایت محصولی می سازد که حفره ساختمان ها را می پوشاند. تولیدکنندگان این نوع عایق برای افزایش مقاومت در برابر آتش و حشرات از ماده معدنی بورات در ساخت آن استفاده می کنند.

مواد مورد استفاده در عایق سلولزی

در ساخت این مدل از مواد مختلفی نظیر پنبه، الیاف طبیعی، پشم گوسفند، کاه و کنف استفاده می شود.

پنبه

شامل 85 درصد پنبه بازیافتی و 15 درصد الیاف پلاستیکی است که با بورات (ماده ضد آتش و حشرات) ترکیب می شود. برای تولید این مدل عایق از حداقل انرژی استفاده می شود.

پشم گوسفند

برای استفاده به عنوان عایق، آن را با بورات جهت افزایش مقاومت در برابر آفات، کپک و آتش ترکیب می کنند. عایق های ساخته شده با این مواد برای دیوار 2 در 4 اینچ دارای  مقاومت حرارتی R13 و در دیوار 2 در 6 اینچ R19 است.

پوشال

پنل هایی که با این مواد ساخته می شوند، اغلب 2 تا 4 اینچ (5 تا 102 میلی متر) ضخامت دارند که دو طرف آن با کاغذ کرافت پوشانده شده است. از این پنل ها برای جذب صدا در پارتیشن های داخلی استفاده می شود.

کنف

از این ماده نسبت به دیگر مواد کمتر استفاده می شود و تا حدودی ناشناخته است. اما میزان مقاومت حرارتی یا همان R-value آن مشابه دیگر عایق های فیبری است.

مواد عایق پلی استایرن

از پلی استایرن اغلب در ساخت عایق های فوم تخته ای، بلوک های بتنی و نوعی عایق پر کننده شل استفاده می کنند. پلی استایرن که در عایق بندی فوم تخته ای به کار می رود، به صورت دانه های کوچک هم موجود است که بسیار سبک وزن هستند، جریان الکتریکی را به راحتی می گیرند و کنترل آن ها دشوار است.

مواد عایق پلی ایزوسیانورات

یک نوع ترموست یا گرماسخت است که دارای گازی با رسانایی کم در سلول های خود است. این ماده 3 نوع عایق مایع، فوم اسپری و فوم تخته ای سفت و سخت می سازد. این مدل از عایق مقدار مقاومت حرارتی خود را در طی زمان از دست می دهد. علت این اتفاق خارج شدن گاز های کم رسانا و جایگزین شدن هوا است. این پدیده، رانش حرارتی هم شناخته می شود. بیشترین رانش حرارتی اغلب در 2 سال اول بعد از تولید عایق رخ می دهد.

مواد عایق پلی اورتان

پلی اورتان یک ماده عایق ترموست است که گازی کم رسانا در آن وجود دارد. دو نوع فوم پلی اورتان با سلول های بسته و باز موجود است که مقاومت حرارتی نوع دوم کمتر است زیرا متراکم نیستند و با هوا پر شده اند که به عایق بافت اسفنجی می دهد. این مدل عایق هم، مقاومت حرارتی خود را با گذشت زمان از دست می دهد.

عایق پلی اورتان به دو صورت فوم مایع و فوم تخته ای سفت و سخت موجود است. همچنین می توان آن را به پانل های چند لایه تبدیل کرد. فوم ها با چگالی کم به داخل حفره های دیوار باز اسپری می شوند و به سرعت منبسط می شوند و آن را پر می کنند. فوم مایع بسیار آهسته منبسط می شود و احتمال آسیب دیدن دیوار در اثر انبساط بیش از حد را کاهش می دهد. این فوم به بخار آب نفوذ می کند، انعطاف پذیر است و در برابر رطوبت و آتش مقاوم است.

مواد عایق پرلیت

این مدل معمولا در زیر شیروانی خانه هایی که قبل از سال 1950 ساخته شده اند دیده می شوند. پرلیت گلوله های بسیار کوچک و سبکی هستند که در اثر حرارت دادن به گلوله های سنگی و شکستن آن ها ساخته می شوند. این مواد نوعی عایق شل را شکل می دهند که می توانند با سیمان مخلوط شوند و بتن سبک وزنی ایجاد کنند که در برابر گرما رسانایی کمتری دارد.

مواد عایق فوم سیمانی

فوم سیمانی از مواد معدنی مانند اکسید منیزیم ساخته می شود. ویژگی هایی که این ماده دارد آن را به گزینه ای مناسب برای به کارگیری به عنوان عایق تبدیل کرده است. این مدل غیر سمی است و در برابر اشتعال دارای مقاومت است.

مواد عایق فوم فنولیک

این ماده در گذشته به عنوان عایق فوم تخته ای بسیار محبوب بود اما در حال حاضر بیشتر نوع اسپری آن محبوب است. یکی از معایب عمده فوم فنولیک این است که می تواند پس از پخت تا 2 درصد جمع شود.

روکش های عایق

روکش ها در طول فرآیند تولید به مواد عایق چسبانده می شوند. یک روکش از سطح عایق محافظت می کند، عایق را در کنار هم نگه می دارد و اتصال به اجزای ساختمان را آسان می سازد. برخی از انواع روکش ها می توانند به عنوان یک مانع در برابر هوا، گرما و یا بخار عمل کنند.

شن و ماسه

شن و ماسه از طریق فرایندی زمان بر و در مکان های مختلفی شکل می گیرد. ماسه ها زمانی تولید می شوند که سنگ ها در اثر هوازدگی و فرسایش در طی هزاران و حتی میلیون ها سال شکسته می شوند. تجزیه سنگ ها خصوصا کوارتز و فلدسپات به زمان زیادی نیاز دارد. سنگ ها از عمق دریا ها حرکت می کنند و به آرامی از رودخانه ها و جویبار ها عبور می کنند و در طول این مسیر دائما شکسته می شوند.

در شکل‌گیری شن و ماسه، برخی از موجودات زنده هم نقش دارند. به طور مثال سواحل صورتی برمودا در نتیجه پوسیدگی پوسته برخی موجودات تک سلولی که روزن داران نام دارند، به وجود آمده‌اند. همچنین سواحل معروف هاوایی با شن و ماسه سفید، در واقع با مدفوع طوطی ماهی ایجاد شده است. آن ها جلبک ها را از سنگ ها و مرجان های مرده با منقار طوطی مانند خود، نوک می زنند و می تراشند، مواد غیر خوراکی را در روده خود خرد می کنند و به صورت شن و ماسه دفع می کنند. آن ها از این راه به حفظ اکوسیستم صخره های مرجانی بسیار کمک می کنند و سالانه صد ها پوند شن سفید تولید می کنند.

رنگ بندی شن و ماسه

رنگ شن و ماسه بسته به نوع سنگ ها و ترکیبات آن ها متفاوت است. اکسید آهن سنگ کوارتز را به قهوه ای روشن تغییر می دهد، در نتیجه تمام ساحل رنگی برنزه به خود می گیرد. ماسه های سیاه رنگ شامل مواد معدنی تیره رنگ هستند که معمولا در سواحل نزدیک به فعالیت های آتش فشانی دیده می شوند مانند سواحل هاوایی و قناری. در ادامه به انواع رنگ شن و ماسه اشاره شده است.

ماسه سفید

از سنگ آهک فرسایش یافته ساخته می شود که ممکن است حاوی قطعات مرجان و صدف هم باشد. علاوه بر آن ها سایر مواد خرده شده ارگانیک  هم مانند گچ و کلریت در آن یافت می شود.

ماسه سیاه

تشکیل شده از مواد معدنی تیره رنگ و قطعات مرجانی است.

ماسه صورتی

روزن داران موجوداتی میکروسکوپی هستند که پوسته صورتی مایل به قرمز دارند. رنگ صورتی ماسه ها معمولا ناشی از آن است که با صدف و مرجان ترکیب شده است.

رنگ نارنجی

این رنگ ناشی از پوشش اکسید آهن است.

رنگ قهوه ای

از دانه های گرد تشکیل می شوند.

انواع شن و ماسه بر اساس مکان

از آن جایی که شن و ماسه از مواد و ترکیبات مختلفی ساخته می شوند انواع بسیار زیادی دارند که در این جا چند مورد از آن ها معرفی شده اند.

ماسه گودالی

معمولا از این مدل ماسه در ساخت بتن استفاده می شود.

• با ایجاد گودال در خاک به وجود می آیند.
• دارای شکلی تیز و زاویه دار است.
• املاح مضری ندارد.
• خاک رس و سایر ناخالصی های آن باید قبل از استفاده در ساخت و ساز شسته و غربال شوند.

ماسه رودخانه

این مدل ماسه از ذرات ریز و شسته شده تشکیل شده است.

• در بستر رودخانه ها پیدا می شوند.
• ریز و گرد هستند زیرا جریان آب آن ها را صیقل می دهد.
• به دلیل گرد بودن قدرت اصطکاک آن ها کم است.
• سفید رنگ هستند.
• نسبت به ماسه های گودالی ریز دانه تر هستند، بنابراین برای گچ کاری قابل استفاده اند.
• به طور معمول خالص اند و از این رو برای انواع فعالیت های عمرانی مناسب هستند.

ماسه دریا

این مدل همان طور که از نامش مشخص است از سواحل دریا جمع آوری می شود.

• گرد و صیقلی هستند.
• رنگ آن ها قهوه ای روشن است.
• املاح زیادی دارند که کیفیت آن ها را کاهش می دهند.
• نمک های موجود در آن رطوبت اطراف را به خود جذب می کنند و باعث رطوبت دائمی آن می شوند.
• نمک دریا باعث ایجاد اختلال در به عمل آمدن سیمان می شود.
• دارای مواد آلی است که در بدنه ملات و بتن تجزیه می شود و استحکام آن ها را کاهش می دهد.

انواع ماسه بر اساس اندازه

شن و ماسه در اندازه های مختلف ساخته می شوند که به طور کلی سه دسته هستند.

• ماسه ریز که در گچ کاری مورد استفاده قرار می گیرد.
• ماسه نسبتا درشت که در ساخت ملات  و بنایی استفاده می شود.
• ماسه درشت که در مخلوط بتن کاربرد دارد.

کاربرد ماسه در ساختمان

ماسه در صنعت ساختمان سازی به طور گسترده ای مورد استفاده قرار می گیرد.

بتن

ماسه یکی از اجزای اصلی در ساخت مخلوط بتن در کنار سیمان و سنگدانه درشت است. استفاده از آن حجم ملات را افزایش داده، در نتیجه مقرون به صرفه است. همچنین از جمع شدن بیش از حد ملات جلوگیری می کند و مقاومت ساختمان را در برابر شرایط جوی افزایش می دهد.

ملات

از شن و ماسه برای ساخت انواع ملات جهت پر کردن شکاف ها، تعمیر کف و گچ کاری استفاده می شود.

گچ

شن و ماسه از اصلی ترین عناصر تولید گچ به حساب می آیند. بسته به استحکام مورد نیاز گچ، میزان استفاده از آن ها در مخلوط متغیر است. برای ساخت گچ معمولا از ماسه رودخانه ای و ماسه سنگ های خرد شده استفاده می شود.

آجر

استفاده از ماسه در ساخت آجر دوام بیشتری به آن می بخشد.

ساخت جاده

یکی از مقرون به صرفه ترین مواد در ساخت جاده، شن و ماسه است که به عنوان لایه پایه و یا برای روسازی راه ها به کار می رود.

آهک

درباره ماهیت آهک می توان گفت یک ترکیب شیمیایی طبیعی است که از اکسید کلسیم یا هیدروکسید کلسیم تشکیل شده است. این ماده یک جسم جامد کریستالی به رنگ سفید است که از حرارت دادن به گچ یا سنگ آهک به وجود می آید. آهک در ساختمان سازی و حوزه های دیگر کاربرد زیادی دارد اما شاید به توان گفت اصلی ترین استفاده از آهک در فرآیند های تصفیه آب صنعتی است که برای تغییر در پتانسیل خوردگی آب مورد استفاده قرار می گیرد.

انواع مختلف آهک در ساختمان سازی

به طور کلی 5 نوع آهک در ساختمان سازی به کار می رود که با جزئیات در ادامه معرفی شده اند.

آهک زنده

این مدل که به آن آهک فعال هم گفته می شود نوعی از آهک است که بعد از کلسینه کردن سنگ آهک خالص به دست می آید. برای این کار به حرارت بسیار بالا نیاز است تا طی آن ناخالصی هایی مانند دی اکسید کربن و یا رطوبت از آن جدا شود. این مدل بسیار سوزاننده است و ارزان ترین نوع آهک در میان همه به شمار می آید. آهک زنده مهم ترین ماده در فرآیند تصفیه آب و یکی از اصلی ترین مواد در تهیه سیمان است.

آهک هیدراته

این مدل در اثر جذب آب توسط آهک زنده شکل می گیرد. آهک هیدراته به صورت پودر سفید موجود است و در صورت اضافه کردن آب به آن می توان در گچ کاری ها به عنوان چسب استفاده شود.

آهک چرب

نوعی آهک است که حدود 95 درصد اکسید کلسیم دارد و تنها اگر در مجاورت دی اکسید کربن قرار بگیرد، سخت می شود. این آهک سفید رنگ است و قابلیت شکل پذیری بلایی دارد. آهک چرب در اثر گرمای زیاد به سرعت از بین می رود و حجم آن طی از بین رفتن، افزایش می یابد. اغلب این آهک برای مستحکم شدن به زمان زیادی نیاز دارد و کاربرد آن بیشتر در گچ کاری ها است.

آهک هیدرولیک

نوعی آهک است که مقادیر کمی سیلیس، آلومینا و اکسید آهن دارد که با اکسید کلسیم یک ترکیب شیمیایی شکل می دهند. این مدل حتی در صورت نبود دی اکسید کربن قابلیت سفت و سخت شدن دارد و نسبت به آهک هیدراته مقاوم تر است.

انواع آهک هیدرولیک

این مدل بر اساس میزان ناخالصی که دارد به سه دسته تقسیم می شود.

آهک هیدرولیک ضعیف

این مدل آهک شامل تقریبا 5 تا 10 درصد ناخالصی رسی است که برای استفاده در سفید کاری و رنگ آمیزی ساختمان مناسب است.

آهک هیدرولیک متوسط

این آهک تقریبا بین 10 تا 25 درصد ناخالصی دارد که در بنایی و سنگ تراشی مورد استفاده قرار می گیرد. زیرا بتن و ملات آماده شده با این مدل قوی است.

آهک هیدرولیک قوی

این مدل حدودا 25 تا 35 درصد ناخالصی دارد و ملات و بتن ساخته شده با این نوع، بسیار قوی است و برای استفاده در ساختمان سازی های زیر آب و محیط هایی با رطوبت بالا بسیار مناسب است.

آهک ضعیف کم چرب

این مدل آهک بیش از 30 درصد ناخالصی دارد که ملات ساخته شده کیفیت پایینی دارد و در کار های معمولی استفاده می شود.

کاربرد آهک در ساختمان سازی

• از آهک در ساخت فولاد به منظور حذف ناخالصی ها استفاده می شود.
• مقدار زیادی آهک برای تثبیت خاک در ساخت جاده ها، فرودگاه ها و فونداسیون ساختمان ها مورد استفاده قرار می گیرد.
• دوغاب آهک به عنوان ملات برای سنگ تراشی و گچ کاری استفاده می شود.
• آهک می تواند به عنوان یک افزودنی در آسفالت برای بهبود خاصیت چسبندگی استفاده شود.
• آهک باعث بالا رفتن مقاومت آسفالت در برابر کنده شدن و افزایش طول عمر آن می شود.

تیرچه بلوک

عنصری در ساختمان سازی است که به منظور افزایش مقاومت و ایمنی هم در سقف و هم در کف به کار می رود. سقف ها دارای تعداد زیادی تیر های موازی هستند که در مقایسه با سقف های سنتی طاق ضربی مقاومت بالاتری دارند به طور مثال سقف های طاق ضربی در برابر زلزله عملکرد بسیار ضعیفی دارند. در این مدل سقف ها در فاصله بین تیر ها از بلوک سیمانی استفاده می شود.

به طور کلی سقفی که با استفاده از تیرچه بلوک ساخته می شود، از اجزای مختلفی مانند تیرچه، آرماتور کششی، آرماتور عرضی، آرماتور فوقانی، آرماتور پاشنه، بلوک، میلگرد و … تشکیل شده است. آرماتور عرضی یک عضو مورب خرپا است. آرماتور کششی یکی از تقویت کننده ها است که در امتداد بتن پاشنه و زیر آن قرار دارد. این آرماتور به بهترین نحو نیرو های کششی روی سقف و نیرو های کششی را در هنگام جا به جایی تحمل می کند. از آرماتور های تقویت کننده برای کمک به آرماتور کششی استفاده می شود. همچنین از تقویت کننده های اتصال برای پیوند بهتر بین آرماتور کششی و پاشنه بتنی استفاده می شود.

انواع تیرچه بلوک

تیرچه بلوک در انواع مختلفی در سقف و کف به کار می رود که در ادامه به هر یک از آن ها پرداخته شده است.

تیرچه بلوک بتنی

این مدل از دو عنصر میلگرد و بتن ساخته شده است و دارای آرماتور های مختلفی در بال های بالایی و پایینی است. پر کاربرد ترین نوع تیرچه به حساب می آید زیرا با استفاده از آن، محدودیت و نگرانی درباره ارتفاع ساختمان ها وجود ندارد.

تیرچه فلزی

در ساخت آن از نبشی و ورق فولادی استفاده می شود. نبشی در این مدل در واقع جایگزینی برای میلگرد به حساب می آید. تیرچه فلزی از نوع ایستا است که همین ویژگی باعث شده تا در سرعت بخشیدن به مراحل اجرا نقش موثری ایفا کند.

تیرچه سفالی

در ساخت این مدل، میلگرد ها در یک قالب سفالی قرار می گیرند و بتن ریزی بر روی آن انجام می شود. آرماتور های بالایی و پایینی از طریق میلگرد های خم شده به شکل زیگزاگی به هم متصل می شوند. از مزایای این مدل می توان به وزن و هزینه پایین آن اشاره کرد. نکته قابل توجه در این مدل این است که از آن ها به عنوان تیر های فرعی در سقف استفاده می شود.

تیرچه صنعتی

در تولید این مدل از بتن و فولاد استفاده می شود. بنابراین می توان اطمینان داشت که از استحکام بالایی برخوردار است. ساخت خرپا در این مدل از تیرچه ها از طریق جوشکاری نقطه ای شکل می گیرد و اجزای آن به کمک لولا به هم وصل شده اند.

نکات مربوط به اجرای تیرچه بلوک

برای این که تیرچه بلوک به بهترین نحو در سقف اجرا شود، اصولی وجود دارد که لازم است رعایت شود.

• قبل از بتن ریزی باید قالب ها به دقت تمیز شوند و زباله ای در آن وجود نداشته باشد.
• بتن پاشنه باید یکنواخت و با حداقل ضخامت 2 سانتی متر باشد. رعایت این موضوع باعث می شود بتن پاشنه تکیه گاه خوبی برای بلوک ها باشد.
• اگر از تیرچه در هوای آزاد استفاده می کنید، باید سطح زیرین را با ترکیب سیمان و ماسه به ضخامت 2 میلی متر پر کنید.
• به منظور استفاده از تیرچه های بلوکی در ساختمان های آجری باید بلبرینگ شناگر افقی به دقت روی دیوار اعمال شود.
• دو تیرچه متوالی نباید بیش از 5 سانتی متر از هم فاصله داشته باشند.
• عرض تیرچه ها نباید کمتر از 5 سانتی متر باشد.

فایبرگلاس

فایبرگلاس ماده ای پلاستیکی است که با شیشه یا الیاف شیشه تقویت شده است. در ساخت آن الیاف شیشه به صورت یک ورق صاف قرار می گیرد یا به پارچه بافته می شود. این ماده را از انواع مختلف شیشه بر اساس کاربرد مورد نظر می توان ساخت. فایبرگلاس با رزین ترکیب می شود تا یک کامپوزیت قوی و با دوام بسازد. این ماده بسیار قوی، سبک وزن و انعطاف پذیر است که آن را می توان در اشکال پیچیده زیادی در آورد و به یک ماده ساختمانی عالی تبدیل کرد.

انواع فایبرگلاس بر‌ اساس مواد اولیه

فایبرگلاس در انواع گوناگونی ساخته می شود. آن ها را می توان بر اساس مواد اولیه و میزان کاربرد آن ها طبقه بندی کرد.

نوع A

در این مدل شیشه که با عنوان شیشه قلیایی هم شناخته می شود، در برابر مواد شیمیایی مقاوم است. ترکیب آن مانند شیشه پنجره است و در برخی کشور ها به عنوان ماده ای برای تجهیزات پردازش استفاده می شود.

نوع C

به این مدل شیشه شیمیایی هم می گویند زیرا دارای مقاومت شیمیایی عالی است.

نوع E

این مدل را شیشه الکتریکی هم می گویند که در برابر جریان الکتریکی یک عایق عالی به حساب می آید. این شیشه یکی از پر کاربرد‌ترین فایبرگلاس ها در صنعت است.

نوع AE

شیشه ای مقاوم در برابر مواد قلیایی به شمار می رود.

نوع S

این شیشه به دلیل خواص مکانیکی‌اش به شیشه ای مناسب برای ساختمان تبدیل شده است.

انواع فایبرگلاس بر اساس کاربرد

فایبرگلاس بر اساس کاربرد ها و موارد استفاده می تواند در انواع مختلفی طبقه بندی شود.

تشک فایبرگلاس

این ماده را می توان به صورت مسطح در ورقه ای به نام تشک عرضه کرد.

نوار فایبرگلاس

این نوار های ترمولاستیک، از نخ های الیاف شیشه ای تشکیل شده و عایق حرارتی هستند. از این نوع می توان در بسیاری از کاربرد ها مانند مخازن بسته بندی و خطوط لوله داغ استفاده کرد.

پرده فایبرگلاس

ماده ای است که با نخ های الیاف شیشه ای ساخته می شود و از آن به عنوان عایق های حرارتی و یا پرده آتش بند استفاده می کنند.

طناب فایبرگلاس

نخ های الیاف شیشه ای به هم پیچیده می شوند تا طناب هایی را شکل دهند که در بسته بندی مورد استفاده قرار گیرند.

ویژگی های فایبرگلاس

این ماده دارای چندین ویژگی بارز است که در ادامه توضیح داده شده است.

استحکام فیزیکی

فایبرگلاس نسبت به فولاد از مقاومت بیشتری در برابر وزن برخوردار است. این امر باعث شده تا برای ساخت مواد با کارایی بالا از این ماده استفاده شود.

خواص الکتریکی

فایبرگلاس یک عایق الکتریکی عالی حتی در ضخامت های کم است.

غیر‌قابل احتراق

فایبرگلاس این مزیت را دارد که به طور طبیعی غیر‌قابل احتراق است زیرا یک ماده معدنی است که شعله نمی تواند گسترش یابد و یا توسط آن حفظ شود. فایبرگلاس هنگام گرم شدن نمی سوزد، دود نمی کند و ترکیبات سمی از خود ساطع نمی کند.

مقاوم در برابر دما

فایبرگلاس تحت تاثیر دما و رطوبت قرار نمی گیرد در نتیجه ضریب انبساط خطی آن کم است.

سازگاری ارگانیک

فایبرگلاس در ترکیب با رزین های مصنوعی و مواد معدنی، ماده ای سازگار است.

دوام بالا

فایبرگلاس در برابر پوسیدگی مقاوم است و تحت تاثیر آفات و جوندگان قرار نمی گیرد.

نفوذ‌‌ ناپذیر در برابر جریان الکتریکی

از آن جا‌که فایبرگلاس عایق الکتریکی است می تواند برای استفاده در پنجره های الکترومغناطیسی ایده آل باشد.

کاربرد فایبرگلاس در صنایع مختلف

این ماده به علت برخورداری از مزیت های فراوان برای استفاده در صنایع مختلف مناسب است.

ساخت و ساز

در خانه سازی و سقف های مسطح کاربرد زیادی دارد.

حمل و نقل

فایبرگلاس به طور گسترده در حمل و نقل استفاده می شود. اجزای فایبرگلاس را می توان تقریبا در هر مدل وسیله نقلیه ای در قطعات بدنه و پانل ها به کار برد.

هوافضا و دفاع

طیف وسیعی از محصولات، از جمله تجهیزات آزمایش، کانال کشی و محفظه ها از فایبرگلاس ساخته می شوند.

صنایع نوشیدنی

از این ماده در خطوط تولید بطری استفاده می شود.

صنایع شیمیایی

در این صنعت از توری فایبرگلاس مخلوط با رزین برای افزایش ایمنی در برابر لغزش استفاده می شود.

صنایع دریایی

فایبرگلاس به عنوان یک ماده محافظ در اسکله ها و تفرجگاه ها استفاده می شود تا از آسیب آب شور دریا مانند زنگ زدگی و خوردگی جلوگیری کند. همچنین فایبرگلاس به طور گسترده ای در ساخت و تعمیر قایق ها و همچنین تخته های موج سواری استفاده می شود.

تولید برق

فایبرگلاس به دلیل خاصیت نارسانایی آن در نیروگاه های تولید برق بسیار مورد استفاده قرار می گیرد.

ساندویچ پنل

موادی هستند که ترکیبی از استحکام بالا و وزن کم را ارائه می دهند و در ساخت ساختمان ها و وسایل نقلیه مورد استفاده قرار می گیرند. نحوه ساخت این عنصر به گونه ای است که یک ماده عایق ضخیم و کم تراکم بین دو سطح فلزی نازک و با چگالی بالا قرار می گیرد. آن ها اگرچه سبک وزن هستند اما مقاومت بالایی در برابر حمل بار دارند. آن ها ویژگی های زیبایی شناختی و قابلیت های صرفه جویی در انرژی دارند. بنابراین به طور گسترده ای برای ساخت ساختمان های تجاری و اداری، اشیا صنعتی و سازه های کشاورزی استفاده می شوند.

طول عمر ساندویچ پنل

دوام و عمر این عنصر ساختمانی به عومل مختلفی از جمله نوع طراحی، مشخصات فنی، محیط و شرایط آب و هوایی و … بستگی دارد. ورق بیرونی آن باید در برابر تغییرات دما، اشعه UV و اثرات خارجی مقاوم باشد. ورق داخلی آن باید در برابر اثرات شیمیایی و فیزیکی همچون تراکم که ممکن است ناشی از جو داخلی ساختمان باشد، مقاومت زیادی داشته باشد.
پس از نصب آن ها طبق استندارد، ساندویچ پنل و مکمل های آن ها باید حداقل سالی یک بار برای تمیز کردن و نگهداری بررسی شوند. آن ها ممکن است تحت تاثیر شرایط خارجی قرار گرفته و آسیب دیده باشند که باید به سرعت رسیدگی شود.

ابعاد ساندویچ پنل

از این عنصر در موارد مختلفی استفاده می شود نظیر ساختمان های مسکونی و صنعتی. در حالی که عرض پوشش ساندویچ پنل 1000 میلی متر است، طول آن در اندازه های متناسب با نیاز پروژه شما تولید می شود. هنگام محاسبه اندازه ساندویچ پنل، باید ضخامت عایق خود را نیز در نظر بگیرید.

نوع و ضخامت هسته عایق شما باید بر‌اساس خصوصیات و ویژگی های ساختمان شما انتخاب شود. ضخامت ساندویچ پنل سقف و دیوار ساختمان باید براساس انواع عایق در نظر گرفته شود. مثلا برای عایق PUR/PIR از 40 تا 200 میلی متر و برای پشم معدنی از 50 تا 150 میلی متر متغیر است.

کاربرد های ساندویچ پنل

این مصالح ساختمانی در مکان های مختلف و برای کاربرد های متفاوتی مورد استفاده قرار می گیرد.

نما

ساندویچ پنل ها برای ساخت محوطه مجتمع ها، مدارس، بیمارستان ها، مراکز صنعتی و خرید ارتقا یافته اند. همچنین می توان برای پارتیشن های داخلی که نیاز به عایق بندی دارند هم استفاده کرد. در این موارد چفت و بست به شیوه زبانه وشیار اجرا می شود که باعث می شود از اتلاف گرما جلوگیری کند.

سقف

ساندویچ پنل مورد استفاده در سقف باید مقاومت بالایی در برابر برف و باران داشته باشد و از نشت رطوبت جلوگیری کند. آن ها با پیچ های مخصوص به سازه متصل می شوند.

یخچال یا سردخانه

از این مواد می توان در اتاق های سرد یا فریزر‌ هایی که نیاز به عایق بندی دارند، استفاده کرد. در این شرایط لازم است ساندویچ پنل با ضخامتی بیشتر از حد معمول طراحی شود تا توانایی تحمل دمای منفی را داشته باشد. برای حفظ دما های شدید اتصالات بین ساندویچ پنل باید مورد توجه قرار گیرد.

انواع ساندویچ پنل بر اساس مواد هسته عایق

این وسایل دارای انواع مختلفی است که با توجه به مواد به کار رفته در آن می توان دسته بندی کرد.

ساندویچ پنل پلی استایرن

آن مدل خود دارای سه نوع متفاوت است که به شرح زیر است.

سبک وزن

وزن کمی دارد و برای نصب آن به جرثقیل نیازی نیست. همچنین ساخت آن زمان و هزینه زیادی لازم ندارد.

سنگین وزن

به دلیل ساختار سخت و محکمی که دارد به عنوان یک وسیله پشتیبان و دفاعی مورد استفاده قرار می گیرد.

انعطاف پذیر

خط تولید آن به طور مداوم توسط کامپیوتر بررسی می شود و می توان طول آن را بر اساس میل خود انتخاب کرد.

عایق حرارت و صدا

در ساخت این مدل از یک کامپوزیت سه لایه استفاده می شود که علاوه بر خاصیت آکوستیکی که دارد دارای ویژگی ضد حرارت و رطوبت است.

ساندویچ پنل پشم معدنی

این مدل ساخته شده با صفحات دو لایه فولادی است که دارای خاصیت ضد آب است. همچنین در ساخت این مدل از بهترین مواد نسوز استفاده می شود. این سبک برای استفاده در دیوار ها و سقف ساختمان های بزرگ و کارخانه ها مناسب است و معمولا ظاهری رنگانگ دارند.

ساندویچ پنل PU

دارای ویژگی های مثبتی نظیر انعطاف پذیری، غیر قابل احتراق، تحمل دمای بالا است که می توان پنل های کامپوزیت را با ضخامت های متفاوت در آن به کار گرفت.

انواع ساندویچ پنل بر اساس جنس ورق ها

بر اساس جنس لایه هایی که در ساخت این مواد به کار می رود انواع مختلفی وجود دارد که در زیر اشاره شده است.

ساندویچ پنل آلومینیوم

این مدل وزن کمی دارد، با دوام است بنابراین از نظر اقتصادی به صرفه است. کاربرد های آن زیاد است به طوری که در انواع روکش های دیواری، کف سازی، سقف و … استفاده می شود.

ساندویچ پنل آلوزینک

یکی دیگر از ساندویچ پنل های رایج در ساختمان سازی است که به مانند مدل آلومینیومی سبک وزن است و دوام بالایی دارد با این تفاوت که ورق های آن از جنس فولاد و آهن است. همچنین کاربرد های مختلفی در سقف و دیوار ها خصوصا دیوار های بیرونی دارد.

ساندویچ پنل گالوانیزه

این مدل مزایای زیادی دارد که استفاده از آن را روز به روز افزایش می دهد. در ساخت آن از ورق های گالوانیزه مستحکم استفاده می شود که مقاومت آن را افزایش می دهد بنابراین برای استفاده در پارتیشن ها و سقف ایده آل است.

در پایان باید اشاره کرد که مصالح ساختمانی، اصلی ترین نقش را در شکل گیری و دوام یک ساختمان دارند. بسیار اتفاق افتاده است که سازه هایی با طراحی های خاص و زیبا ساخته شده اند اما با کوچک ترین زلزله یا دیگر حوادث، آسیب دیده اند و هزینه سنگینی جهت تعمیر و بازسازی به مالکان تحمیل شده است. امروزه این مصالح با پیشرفت ها و تغییراتی که صورت گرفته است، بسیار مستحکم تر، با دوام تر و همچنین سازگار تر با محیط زیست شده اند. شناخت انواع مختلف آن ها و آگاهی از جدید ترین محصولات و شناخت تولیدکنندگان این مواد امری ضروری است تا علاوه بر افزایش مقاومت ساختمان ها، مقرون به صرفه ترین آن ها انتخاب و به کار گرفته شوند.